De Sahara is niet altijd een woestijn geweest en zal in de toekomst weer vruchtbaar worden: dat stelt een onderzoek
De Sahara wordt beschouwd als de woestijn bij uitstek: het woord zelf betekent woestijn, dus het zeggen van "Saharawoestijn" staat gelijk aan het zeggen van "woestijn van de woestijn". Er is geen drogere plek op onze planeet, maar toch was de Sahara in het verleden een groene plek vol leven. Volgens sommige onderzoekers doorloopt de woestijn bij uitstek een cyclus die hem in de toekomst weer vruchtbaar zal maken. Laten we eens kijken hoe dit mogelijk is.
Vroeger was de Sahara vol leven, en dat zal nog steeds zo zijn: dat zegt een studie
Pexels
De Sahara is de droogste plek op onze planeet: 9 miljoen vierkante kilometer groot en door de eeuwen heen het symbool geworden van de woestijn zelf, en om zeer goede redenen. Volgens een recente studie had de Sahara in het verleden echter ook een ecosysteem vol leven en zou het, belangrijker nog, weer een ecosysteem kunnen worden. Het onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications en uitgevoerd door een team van de universiteiten van Helsinki, Birmingham en Bristol, analyseerde het klimaat van de Sahara gedurende de afgelopen 800.000 jaar. Met onverwachte resultaten.
Dankzij een reeks simulaties met een geavanceerd klimaatmodel ontdekten de onderzoekers dat de woestijn bij uitstek transformeert in een groen paradijs tijdens de zogenaamde Afrikaanse vochtige perioden, dat wil zeggen elke 21 duizend jaar. De laatste Afrikaanse vochtige periode vond plaats tussen ongeveer 14.000 en 6.000 jaar geleden: de Sahara herbergt nog steeds bewijzen van rivieren en meren, flora en fauna, in een rijk ecosysteem dat nu (bijna) volledig is verdwenen.
Het belang van simulaties om het verleden van de Sahara te begrijpen
Pexels / Freepik
Dankzij de simulaties van het HadCM3B-model, gebruikt om deze resultaten te verkrijgen, ontdekten de onderzoekers een cyclus van wedergeboorte van de Sahara, maar niet alleen dat. Elke 21 duizend jaar keert de woestijn bij uitstek terug om een ecosysteem te huisvesten dat rijk is aan leven, synchroon met de oscillatie van de aardas. Deze beweging controleert in feite de intensiteit van de Afrikaanse moessons, periodieke winden die op hun beurt de hoeveelheid regen bepalen die op de Sahara valt, en dus ook op de vegetatie.
Het laatste element dat verband houdt met de vochtige perioden in Afrika betreft de ijskappen. In de praktijk is het onmogelijk dat er een natte periode ontstaat als het noordelijk halfrond van de aarde een grote ijskap heeft. Deze koelen in feite de atmosfeer af, waardoor de regenval in gebieden zoals de Sahara afneemt en daardoor woestijnvorming veroorzaakt.
De invloeden van de Sahara tussen verleden en toekomst
NASA
Volgens Edward Armstrong, hoofdauteur van het onderzoek, vertegenwoordigt de cyclus van transformatie van de woestijn in savanne en bos een van de belangrijkste veranderingen in het milieu die op aarde plaatsvinden. Het belang van het gebruikte rekenmodel ligt juist in het vermogen om de Afrikaanse vochtige perioden succesvol te reproduceren en daardoor een duidelijker beeld te geven van hun cycliciteit. De cycli van 21.000 jaar hebben immers niet alleen de geografie beïnvloed, maar behoren ook tot de oorzaken van de verspreiding van onze soort uit Afrika.
Tegelijkertijd zijn dit natuurlijke veranderingen die theoretisch niet gekoppeld zijn aan recentere fenomenen zoals de stijgende temperaturen op aarde. Al is het niet uitgesloten dat het een het ander kan beïnvloeden. Hoe je het ook bekijkt, onze planeet verandert op een dynamische manier en blijft zelden hetzelfde: dit blijkt uit de vochtige periode die de Sahara opnieuw zou kunnen transformeren in een weelderige uitgestrektheid vol leven. Over een paar duizend jaar.
