Mooie mode maar ten dode opgeschreven: de middeleeuwse lange puntschoenen waar de kerk niets van moest hebben
Vaak staat de mode ver af van wat daadwerkelijk ook praktisch is, en dat gebeurt niet alleen op de belangrijke catwalks van tegenwoordig. Ook in het verleden hadden kleren die in de mode waren ook afmetingen die maakten dat het niet lekker zat.
Laten we de Middeleeuwen eens onder de loep nemen. In veel illustraties en schilderingen uit die tijd zal je zijn opgevallen dat mensen van die rare schoenen dragen met van die absurd lange punten eraan. Dit kwam niet door het toedoen van een overijverige schilder, maar was een van de modegrillen uit die periode.
De leren schoenen met extreem lange punten werden Poulaine genoemd. In korte tijd werden ze aan ieder hof in Europa gedragen.
De lengte van de schoen kon zelfs de grootte van de voet van de drager overschrijden, en dat was meestal ook zo want deze schoenen werden gedragen juist om die overdreven puntigheid te showen.
Vaak bemoeilijkten ze het lopen, maar dat maakte niet zoveel uit. Ze dragen was als een statussymbool. Om het probleem dat ze niet lekker zouden zitten te omzeilen, zijn er met de jaren verschillende oplossingen aangedragen. Er waren mensen die er mos instaken of wol om de punt hoog te houden, of er werd een touw om de enkels gebonden zodat ze niet struikelden.
De grootte stond in verband met je sociale rang. Het volk mocht geen schoenen dragen die langer waren dan 15 centimeter, de schoenpunten van baronnen konden wel 60 centimeter lang worden!
Deze mode hield ruim 3 eeuwen lang stand tot het moment dat deze definitief in de ban werd gedaan.
Deze schoenen werden door velen niet graag gezien, in het bijznder niet door de kerk. Voor de clerus waren het duivelsgebroeden en schreven deze er de builenpest van 1347 aan toe. De reden waarom deze schoenen op het matje werden geroepen was omdat ze mannen ervan weerhielden om te knielen en te bidden. De punt was ook een overduidelijke verwijzing naar de seksuele sfeer.
Een tijdje werden deze schoenen zelfs ook gebruikt om stiekem de jurk van vrouwen op te tillen.
De edelen waren zo gek op het model van de Poulaine dat ze ook varianten wilden hebben die geschikt waren voor de strijd. De punt werd versterkt met metaal.
Gedurende de strijd tussen het Franse Rijk en het Ottomaanse rijk vond er een gebeurtenis plaats die nog steeds wordt vermeld in de geschiedenisboeken. Volgens de anecdote moest het Franse leger de punten van hun schoenen afknippen om sneller te kunnen vluchten voor de oprukkende Ottomanen zonder daarbij om te komen.
De schoenen werden minder populair vanwege twee gebeurtenissen...
Graaf Leopold van Oostenrijk kon niet aan zijn moordenaars ontkomen omdat hij deze schoenen droeg.
Het was echter Karel VIII van Frankrijk die het einde van de schoen bezegelde. Omdat hij leed aan polydactylie, mocht niemand van zijn volk meer deze schoenen dragen.
Schoenen met een bredere wreef werd ook gemeengoed zodat de koning deze ook kon dragen.
De geschiedenis van de Poulaine eindigt met een bijzonder feitje: met een vertraging van ruim een eeuw begonnen ook vrouwen dit puntige schoeisel te dragen. Deze mode was hoe dan ook een kort leven beschoren omdat dragers direct werden beticht van hekserij. En dan te bedenken dat mannen enkele jaren daarvoor liepen te pochen met wie de langste punt had!
