Slagschepen met zebrastrepen: camouflage die werd gebruikt in de Eerste Wereldoorlog om aan vijandelijke aanvallen te ontsnappen

Wanneer we een schip zien liggen in de haven of misschien zien varen op open zee, dan zien we een vage grijzige vlek die dreigend dichterbij komt, maar halen we het niet in ons hoofd om te denken dat deze duizenden tonnen wegende kolossen zouden zijn voorzien van zebrastrepen!

Vandaag willen we het hebben over de dazzle camouflage , een techniek of kunstvorm of wat je het ook noemen wilt, dat als doel heeft niet op te vallen (ook al lijkt dat een contradictie). Dit is het verhaal van de slagschepen die op creatieve manier werden gecamoufleerd. 

via Io9.gizmodo.com

Hoe krijg je het voor elkaar om een vijftigduizend ton zware gigant te verstoppen? Het eerste geschreven bewijs over camouflage op zee is te vinden in de logboeken van commandant Dudley Pound uit 1914. Hij was degene die zag hoe, bezorgd als hij was over het gebrek aan verdediging tegen een eventuele vijandelijke aanval, hoe de matrozen van de vloot Scapa Flow in de Orkneyeilanden hun schepen voorzagen van vreemde prints met punten erop en zigzaglijnen die als doel hadden het zicht van de vijand te beletten.

De uit Boston afkomstige (natuur)schilder Abbott H. Thayer (1849-1921),  was echter degene die deze oorlogskunstvorm bedacht. Hem viel het als eerste op hoe dieren in de natuur hoe dieren vaak donker van boven waren en een wit onderstel hadden. De reden hiervoor was simpel: Deze truc maakte het mogelijk dat zij opgingen in hun omgeving, waardoor mogelijke roofdieren in de war raakten. 

Maar het idee van Thayer werd daarna gestandaardiseerd met behulp van een wiskundig onderzoek dat toepasselijk de naam "Wet van Thayer" draagt. Volgens de huidige opvattingen staat dit principe aan de basis van de succesvolle ontwikkeling van de camouflage van deze schepen, camouflage die ook wel razzle & dazzle wordt genoemd.

Tegenwoordig wordt door de meeste Geallieerde landen aan het einde van de Eerste Wereldoorlog ook schilder van zeestukken Norman Wilkinson (1878-1971) gerekend tot deze stroming, daar hij de bedenker was van echte dazzle-camouflage.

De dazzlecamouflage werd nog steeds gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog maar al wel steeds minder. Nieuwe, meer verfijnde meetinstrumenten, om over de rol van vliegtuigen en radar maar te zwijgen, maakten deze vorm van camouflage zeker minder effectief, maar bleef nog altijd in gebruik.