Het mysterie achter de Lycurgusbeker gemaakt in de Romeinse tijd met een "onmogelijke techniek"

Diatreetglas is toch wel de hoogste uitingsvorm van de Romeinse glaskunst. De binnenkant van het glas is gewoon egaal terwijl de buitenkant rijkelijk is versierd - meestal staan er scenes uit de mythologie op afgebeeld. Het mooiste stukje ambacht is toch wel Lycurgusbeker de laatste die nog intact is.

Deze beker is aangekocht door het British Museum in de jaren vijftig. Buiten het feit dat deze beker ongewoon mooi is en getuigt van groot vakmanschap, bevat het nog een mysterie dat 40 jaar nodig had om te worden opgelost. 

Het glas verandert van kleur en welke dat is hangt ervan af of het licht van voren of ervan achteren op valt.

THE TRUSTEES OF THE BRITISH MUSEUM

De beker dankt zijn naam aan de mythe die luidt: Koning Lycurgus probeerde de nymfe Ambrosia te vermoorden, die een volgeling van de god Dyonisius was en werd gewurgd door een nymf die in een wijnrank was veranderd. De god en zijn volgelingen stonden erbij en keken ernaar.

Eindelijk is het mysterie opgelost.

THE TRUSTEES OF THE BRITISH MUSEUM

Na veertig jaar onderzoek werd er ontdekt dat kleurverandering op basis van lichtinval een eigenschap is van dichroïsch glas. Dit soort glas wordt gemaakt middels een complexe techniek. Er worden lagen van microscopisch kleine zilver- en gouddeeltjes in verwerkt van 50 nanometer. Dit zorgt voor de verspreiding van het licht, m.a.w. hierdoor verandert de kleur.

Wikimedia

In het begin konden wetenschappers niet geloven dat de Romeinen zo'n complexe technologie konden beheersen, ook omdat ze daarvoor machines moesten hebben die op nanoschaal werkten. Een aantal opperden de uitleg dat de aanwezigheid van edelmetalen in het glas gewoon gelukkig toeval betrof. Maar deze hypothese is al snel ontkracht toen er een vergelijking werd gemaakt van bekers die op dezelfde manier waren gemaakt. Uit de analyse van de testresultaten bleek dat ze allemaal waren gemaakt met edelmetaalmicrokristallentechniek.

Dus de oude glasblazers hebben metaal verwerkt in glas. Hoe ze dat geflikt hebben blijft een mysterie dat moet worden opgehelderd.