Waarom denken we dat zwarte katten ongeluk brengen?

door Skip

05 Augustus 2017

Waarom denken we dat zwarte katten ongeluk brengen?

De zwarte kat is een synoniem voor ongeluk, slechte afloop en de dood. Jammer dat de slechte reputatie deze zwartvachtige vrienden hen voorgaat in de Europese culturele geschiedenis. Deze mythe heeft een oorsprong die zo oud is dat het haast niet te geloven is dat enkele van de bijgelovigheden die op hen betrekking hebben al honderden jaren hetzelfde zijn. De opvatting is dat de rol van de zwarte kat in het pech hebben teruggaat tot de Middeleeuwen. Het was het jaar 1233 toen paus Gregorius een pauselijke bul uitgevaardigd waarin stond dat een zwarte kat mogelijk het vleesgeworden kwaad kon zijn. Maar de geschiedenis van deze kat staat niet alleen in het teken van ongeluk, ze hadden ook nog veel andere betekenissen door de tijd heen.

Maxpixel

Maxpixel

In de Egyptische maatschappij werden katten als heilig beschouwd, met name de zwarte kat werd verbonden aan de ziel van de godin Isis en was het symbool van de godin Bastet (god met menselijke kenmerken en het gelaat van een kat). Juist deze associatie met de goden die door het christendom als heidens werden beschouwd droeg bij aan het beeld dat de zwarte kat kreeg in de Middeleeuwen.

In 1880 daarentegen, werd de zwarte kat (samen met de zwarte roos en de omcirkelde 'A') overgenomen als sybool voor de anarchie en dat bleef zo tot aan de Eerste Wereldoorlog. Tijdens deze oorlog werd de kat echter het symbool van sabotage.

De ruimtemissie STS-13 werd geannuleerd en omgedoopt tot STS-14. De werkgroep nam het logo aan van een zwarte kat met nummer 13 als ironische verwijzing naar het noodlot. De missie was geslaagd maar het lot wilde dat de astronauten landden op vrijdag de dertiende.

Michael Coghlan/Flickr

Michael Coghlan/Flickr

Tijdens de 18e eeuw hadden ook piraten hun bijgeloof wat betreft zwarte katten: als er eentje toeliep op iemand betekende dat ongeluk, maar als deze kat wegrende dan betekende dat diegene was beschermd door het goede dat de kwade energieën verdreef.

De Engelsen daarentegen dachten de zwarte kat geluk bracht met zijn komst, maar ook weer met zich meenam. Ook in de Japanse cultuur ziet men de zwarte kat als een symbool van geluk terwijl Schotten het associëren met voorspoed.

Er is dus geen eenduidige visie op de zwarte kat, maar feit blijft wel dat dit dier al honderden jaren de mens gezelschap houdt in de geschiedenis en moeten we daarom zorg voor hem dragen.