Het Schandmasker, een martelwerktuig waarmee heksen gewoonlijk werden gestraft in de 16e eeuw
Vastbinden, geen burgerrechten, onterving, kuisheidsgordels, heksenvervolging... de lijst met straffen die zijn bedacht voor vrouwen is echt heel lang (wij hebben de meest wrede buiten beschouwing gelaten), en willen we vandaag aan deze lijst een straf toevoegen waar je mogelijk, maar wij net zo goed, nooit van hebt gehoord: het schandmasker, een werktuig om mee te martelen en te bespotten, dat met name werd gebruikt in de donkerste dagen van de Inquisitie.
De eerste optekening van het gebruik van een schandmasker voert ons naar Schotland in het jaar 1567
Wikipedia/Joel Dorman Steele & Esther Baker Steele
In de Britse wetgeving bestond er de "common scold" oftewel een schreeuwerige vrouw, de heks die altijd erop uit was om de openbare orde te verstoren en ruzie te zoeken met de buurt. Met een personage als deze in het achterhoofd werd er een werktuig ontworpen waarmee de straf die werd ondergaan een weerspiegeling was van het misdrijf dat was gepleegd.
Het doel was dus om knorrepotten het spreken te beletten...
Helaas werd het ook onmogelijk om te eten met een schandmasker. Daarnaast hadden enkele maskers ook een soort spits mondstuk waardoor de tong scheurde.
Wikipedia/Chambers's Twentieth Century Dictionary
Doorgaans, nadat het masker werd opgezet, werd de persoon door de straten van de stad geleid om aan iedereen te laten zien wat je riskeerde, en was het overduidelijk ook een vorm van publieke vernedering.
In enkele zeldzame gevallen is het schandmasker ook gebruikt bij mannen, maar werd het hoe dan ook hoofdzakelijk bij vrouwen gebruikt, vooral in het Schotland en Engeland van de 16e en 17e eeuw.
De uitvinding verspreidde zich vervolgens ook in Duitsland, waarbij er in dit geval ook een belletje aan zat dat nog meer de aandacht op de veroordeelde vestigde.
Heel vaak werd hiervan gebruik gemaakt om religieuze redenen, zoals het straffen van protestantse vrouwen die in het openbaar hun geloof beleden.
Gelukkig werd het schandmasker niet in heel Europa gebruikelijk, maar het is bekend dat het in de 18e eeuw ook bij slaven werd gebruikt in de Britse kolonies in Amerika, met name die in Virginia.
Hier vind je een video waarin verder het gebruik van dit martelwerktuig wordt uitgelegd.
