Het gen waarmee bacteriën resistent kunnen zijn tegen antibiotica heeft zich over heel de wereld verspreid. Nu weten we de oorsprong ervan
Dat er antibiotica worden gebruikt in de veeteelt dat is oude koek: de eerste tests met antibiotica op dieren vonden plaats in de jaren veertig van de vorige eeuw in de Verenigde Staten. Dat je er vandaag dingen over hoort, dat komt omdat vandaag de gevolgen daarvan de kop opsteken. Dat mensen resistent zijn tegen antibiotica, dat is realiteit en hoewel er belangrijke ontdekkingen worden gedaan op dit gebied, is er ook maar in de verste verte niet een oplossing in zicht voor wat 'de grootste vijand van de moderne geneeskunst' wordt genoemd.
De resistentie tegen het laatste doeltreffende antibioticum is ontstaan in een varkenshouderij in China en heeft zich in recordtempo verspreid.
Het nieuws dat in China weer colistine wordt toegediend is alweer even geleden. Het gebruik van dit antibioticum werd stopgezet vanwege ernstige bijwerkingen, maar is dit desondanks het enige middel waarmee enkele bacterie-infecties kunnen worden genezen die ook mensen kunnen treffen.
Onlangs is er echter een gen ontdekt, mrc-1, waardoor bacteriën ook resistent kunnen zijn tegen colistine. Nu blijkt dat dit gen in alle ziekenhuizen in de wereld terecht is gekomen. Overigens zijn de experts van het University College in Londen erin geslaagd de plek aan te kunnen wijzen waar alles is begonnen.
De resistentie tegen colistine is ontstaan in varkenshouderij in China in 2005, juist omdat de dieren daar met colistine werden behandeld. In de veeteelt krijgen dieren in intensieve veehouderijen antibiotica niet als behandeling, maar worden ze preventief toegediend. Het hoge aantal dieren dat dicht opeengepakt zit, mannetjes en vrouwtjes bij elkaar, dat je onmogelijk elk individueel dier kunt behandelen heeft er toe geleid dat er zonder onderscheid antibiotica worden toegediend, met ook voor mensen dramatische gevolgen, namelijk antibioticaresistentie.
Het zomaar en doelloos gebruiken van antibiotica bewegen de bacteriën ertoe om verdedigingsmechanismen te ontwikkelen waardoor deze in korte tijd het medicijn zijn doeltreffendheid verliest.
Wat de wetenschappers heeft verrast is de snelheid waarmee het gen de hele wereld is rondgegaan, en zowel mensen als dieren trof in minder dan tien jaar. Voor de onderzoekers is het van fundamenteel belang om van nu af aan rekening te houden met de epidemische eigenschap die deze resistente genen hebben. "Nu we weten hoe mrc-1 zich verspreid kunnen we ons beter voorbereiden op het moment dat het volgende antibacteriële gen zijn opwachting maakt," laten de onderzoekers weten.
Terwijl ziekenhuizen blijven knokken tegen bacteriën die bestand zijn tegen antibiotica en alleen colistine toedienen als laatste redmiddel, zien onderzoekers geen enkele verbetering voor de toekomst als het gebruik van medicijnen in veehouderijen niet wordt gereguleerd. "Gezien het feit dat er geen andere categorieën van antibiotica in het valies zitten, is onze enige hoop in het voorkomen van de huidige crisis in de gezondheidszorg om beter om te gaan met de bestaande antibiotica", aldus Francois Balloux van het College University in Londen, hoofdonderzoeker in het onderzoek.
Bronnen:
http://www.ucl.ac.uk/news/news-articles/0318/260318-antibiotic-resistance-gene
