Een man met depressie onthult de ware oorzaken van de ziekte, en dat is allemaal niet wat we dachten
Een van de spoken van deze moderne tijd is depressie. Net als een spook is zijn vorm niet strak omlijnd, weet je niet waar het vandaan komt of hoe je ervan af moet komen. De manier waarop het tegenwoordig wordt behandeld, met medicijnen, is geen oplossing voor de langere termijn, maar biedt slechts iets wat vagelijk lijkt op 'een normale toestand'.
Er is nog heel weinig bekend over depressie ondanks dat dit zeer veel voorkomt en vaak niet wordt gezien door anderen.
Johann Hari, Brits journalist, die ook in de greep is van depressie heeft in de loop der jaren geprobeerd om meer te weten te komen over datgene wat niet alleen maar een aandoening kan zijn, zoals dit door de medische wereld omschreven wordt.
"Het zijn je hersenen die niet correct werken."
Toen de depressie begon zij een arts tegen Hari dat het zijn hersenen waren die niet goed werkten die deze kwaal veroorzaakte waardoor hij niet kon leven en dat hij daarom maar medicijnen moest nemen om zijn kapotte hersenen te repareren."
Dus de oorzaak lijkt van binnenuit te komen, in de hersenen van al die mensen die lijden aan depressie in al zijn vormen. Maar voor Hari was deze uitleg niet voldoende, sterker nog hij begon te merken dat de medicijnen die hij nam geen goede uitwerking hadden: "Door de medicijnen kreeg ik tijdelijk een zetje in de rug wanneer ik de dosis verhoogde, maar dan, kort daarna, keerde het lijden weer terug. Ik dacht dat er in mij iets niet in orde was omdat ik, ondanks de medicijnen, nog steeds die pijn voelde."
Zo begon voor Hari een lang proces van leren, onderzoeken, om meer te weten te komen over die aandoening, die volgens hem niet kon komen door een foutief werkend brein.
"De oorzaken van depressie zijn niet verankerd in onze hersenen zoals die arts mij vertelde."
Het verhaal waardoor Hari de ware oorzaken van depressie begon te doorgronden en daarnaast ook alle dingen die je doet om jezelf schade te berokkenen te begrijpen, begint zonder enig duidelijk verband bij het depressief zijn.
Alles begon bij de ontmoeting tussen Hari en professor Vincent Felitti, die in die periode onderzoek deed naar zwaarlijvigheid.
Door een experimentele methode kon de professor zijn patiënten met obesitas in kortere tijd dan gebruikelijk weer aan een gezond gewicht helpen. Echter, aan het einde van het onderzoek begonnen veel vrijwilligers zich zo op zo'n manier te gedragen die te herleiden waren tot gespannen zijn, depressie en woede-uitbarstingen. Zij konden niet verklaren waarom ze niet blij waren met het resultaat wat ze hadden behaald.
Of beter gezegd, ze konden het niet helder krijgen voor zichzelf, omdat op dit punt de geest in het spel komt met zijn verborgen overlevingsmechanismen.
De situatie werd duidelijker toen Felitti de gelegenheid had om te praten met een van zijn patiënten die, nadat deze 80 kilo kwijt was, weer in zeer korte tijd meer dan 185 kilo erbij kreeg.
Zelf zij ze dat ze, nadat ze was afgevallen zich ineens weer begon vol te vreten met junkfood, maar als ze hier een reden voor moest geven, dan kon ze dat niet.
Na een lang gesprek met haar behandelaar vertelde ze wat er eigenlijk gebeurde. In feite begon ze na het afvallen weer te eten. Toen zij dik was, moesten mannen niets van haar hebben, maar toen de vermageringskuur ten einde was, maakte een man avances naar haar. Zij voelde zich beledigd door wat hij had gedaan en zocht troost in eten.
Felitti had toen door dat hij de situatie van zijn patiënt beter begreep, want op de vraag "Wanneer ben je voor het eerst dik gaan worden?" begon ze te praten over iets dat ze al jaren had begraven en waarvan ze dacht dat dit op een of andere manier haar leven als volwassene kon conditioneren. Ze sprak van haar opa die haar verkrachtte toen ze elf was.
Felitti begon gesprekken te voeren met de patiënten van zijn vermageringskuur: 55% van hen gaven toe dat ze een trauma hadden opgelopen in hun jeugd, vaak seksueel van aard.
Het onderzoek van Felitti werd afgerond met het resultaat dat kindertrauma's het gevaar op depressie als volwassene zeer groot maken. Zo was dat ook voor Johann Hari, die door een volwassene was verkracht toen hij een kind was.
Maar hoe komt het dat dergelijke trauma's uitmonden in depressie en zelfbeschadiging op volwassen leeftijd?
Volgens Hari heb je als kind dat is verkracht of anderszins is getraumatiseerd, door de schuld van het kwaad waar het mee te maken krijgt op zich te nemen, een bepaalde vorm van macht, "Als het jouw schuld is, dan heb je om een of andere vreemde reden, controle over de situatie", zegt hij.
En wanneer je denkt verantwoordelijk te zijn, dan denk je dat kwaad te hebben verdiend. En als je dit van kleins af aan gelooft, dan denk je dat je als volwassene ook weinig recht hebt op meer.
De oorzaken van depressie en angst moeten worden gezocht in ons leven en niet in hersenen die niet werken.
"Als je denkt dat je moeite tevergeefs is en je denkt geen enkele controle te hebben, dan ben je gevoeliger voor depressie. Als je je alleen voelt of je denkt dat je niet kunt rekenen op mensen op je heen, dan ben je vatbaarder voor depressie. Als je denkt dat in het leven de enige dingen die tellen je positie op de sociale ladder en de dingen die je koopt zijn, dan ben je veel gevoeliger voor depressie".
Er zijn biologische factoren die ervoor zorgen dat mensen deze stoornissen kunnen krijgen, maar dit zijn geen bepalende factoren in het ontstaan ervan. Want, spanning en depressie ontstaan door de manier waarop we moeten leven.
En het is om die reden dat spanning en depressie op een andere manier moeten worden behandeld, en niet als irrationele waanzin die uit het niets komt opzetten. "Jouw pijn is geen irrationele verkramping. Het is een reactie op wat je overkomt."
