Weet jij waarom de huizen in Amsterdam zo voorover hellen?
Amsterdam is een van de meest bezochte en gewaardeerde reisbestemmingen van alle hoofdsteden in Europa. Die toeristen raken maar niet uitgekeken, en als je er al jaren lang woont of er regelmatig komt, dan ben je soms wel even geneigd te denken dat je alles gezien hebt en dat je al hun vragen kunt beantwoorden. Maar je wordt dan toch altijd weer blij verrast als je een antwoord krijgt op vragen die je zelf nog open had staan. Weet jij bijvoorbeeld waarom panden aan de Amsterdamse grachten zo scheef zijn? Dat gaan we je nu vertellen....
via dutchstories.com
De eerste reden die je te binnen schiet zal zijn dat deze panden op palen zijn gebouwd en dat die gewoon verzakken, maar dat is niet de enige reden. Dat de huizen echter naar voren hellen is echter een bouwgewoonte van vroeger die teruggaat tot de tijd dat huizen van hout werden gemaakt. Het was namelijk makkelijker om ze 'op vlucht' te bouwen, m.a.w. naar voren te laten hellen. Huizen werden ook tegen elkaar aan gebouwd om minder last te hebben van de harde wind en er werd geanticipeerd op het risico dat ze weg zouden spoelen als de grachten overstroomden.
Dit had als gevolg dat het stadsbestuur torenhoge belasting ging heffen op de breedte van gevels. Hier werd op gereageerd door in de hoogte te bouwen: zo smal mogelijk aan de voorkant en naar achteren wat breder, want je wilde niet teveel betalen. Toen de Gouden Eeuw aanbrak kwam die ruimte daarboven goed van pas. De handelswaar die per boot binnenkwam werd omhoog getakeld met katrollen naar de bovenste verdieping. Dat de zolder naar voren uitstak was handig want zo kwamen de ladingen onderweg niet tegen de voorgevel aan.
Vanaf ongeveer de 15e eeuw mocht er alleen nog maar met steen worden gebouwd in de stad omdat dit brandveiliger was, maar waren veel huizen nog steeds van hout. Bakstenen waren duur, dus werd er maar een stenen façade opgetrokken die net zo voorover helde als de voorgevel zelf.
Deze grachtenpanden zijn overigens, net als de rest van Amsterdam, op palen gebouwd. Als daar zuurstof bij komt doordat het waterpeil zakt, kan paalrot optreden en kunnen huizen verzakken doordat de grond inklinkt. In veel gevallen zal het herstellen van de funderingen heel complex zijn vergeleken met huizen die een stevigere fundering hebben.
Al met al is het met verhuizen makkelijker door een 'touw en blok' aan de haak te hangen die op het hoogste punt van het grachtenpand zit, want in dat smalle trappenhuis krijg je die grote bank niet altijd naar boven. En dan is het maar wat handig dat de gevel aan de bovenkant ook iets uitstulpt, zo wordt een kapotte ruit beneden voorkomen!
