Verloskunde in de 18e eeuw: met dit bijzondere hulpmiddel werd er lesgegeven in bevallingstechnieken

Meer dan een ontdekking, kan je eerder spreken van een "herontdekking", die werd gedaan in Bologna, in het departement Forensische Geneeskunde van het Alma Mater, een van Europa's oudste universiteiten. Hier hebben Stefano Arieti, professor in Geneeskundegeschiedenis en Susi Pelotti, professor in Forensische Geneeskunde, een bizar stuk vernuft afgestoft dat in een vitrinekast verstopt zat. Toen dit eenmaal was overgebracht naar het SMA-museum te Bologna, hadden technici het raadsel opgelost: Het gaat hier om een leren 'geboorte-oefenpop' die stamt uit de 18e eeuw. Hierbij zijn het bekken en de baarmoeder van een vrouw nagebootst en zitten er twee poppen bij die even groot zijn als een gemiddelde baby van 9 maanden.

De onderzoeken

Annalisa Managlia, technisch coördinator van het SMA, laat op de foto's het vreemde instrument zien, dat nu wordt onderzocht. "Er is al een CT-scan gemaakt zodat we kunnen doorgronden van welke materialen ze zijn gemaakt en we spitten de archieven van het Alma Mater door om exact te kunnen bepalen hoe oud dit instrument is. Ook kunnen we grip krijgen op wanneer dit deel is gaan uitmaken van universitaire instrumenten", aldus de coördinator.

Het toestel behoorde waarschijnlijk toe aan de collectie van de Verloskundigenschool van Giovanni Antonio Galli die zich in het museum Palazzo Poggi bevindt, waar niet geheel toevallig ook nog een ander soort bevallingshulpmiddel staat.

De poppen

De twee kleine foetusmodellen zijn teruggebracht tot hun essentie, zodat er aan toekomstige vroedvrouwen de dynamieken van het bevallen konden worden uitgelegd en wat de beste stappen waren om de bevallende vrouw te helpen. Beide poppen hebben een navelstreng en placenta en heeft een van deze poppen een fontanel en een mondholte.

De geschiedenis

Deze geboorte-oefenpop is, hoe uniek wij hem ook vinden, echter geen geïsoleerd geval. Zo zouden er in het Medische Geschiedenismuseum 'Flaubert' in het Franse Rouen twee nogal gelijksoortige poppen zijn die waren gemaakt door Angèlique Du Coudray een van de eerste vrouwen in de geschiedenis van de mensheid die briljant was afgestudeerd in chirurgie aan het Chirurgiecollege te Parijs. Madame Du Coudray, geboren in 1715, werd een expert in bevallingstechnieken. Ze besloot deze kennis op schift te stellen in een boek, dat later beroemd werd, om te delen met de wereld, met de titel: "Abrégé de l’Art des Accouchements". Een wereld die in die tijd in wezen boers en analfabeet was. Om die reden, en op instructie van Koning Lodewijk XV trokken Mme. Du Coudray en haar assistenten naar het platteland om het volk de bevallingstechnieken te onderwijzen. Toen werd deze oefenpop ontworpen en gemaakt. Draagbaar, van leer, open ter hoogte van de baarmoeder en voorzien van foetussen, navelstreng en placenta: het maakte het uitleggen een stuk makkelijker. 

De toekomst

De geboorte-oefenpop die is gevonden in Bologna zal nu zorgvuldig worden gerestaureerd in Florence, voordat het - de hoop is in de herfst - naar zijn eindbestemming, de verloskundigenzaal in het museum Palazzo Poggi. Tegelijkertijd is er contact opgenomen met experts van het "Flaubert"-museum in Rouen om meer kennis op te doen over dit handige educatieve stuk vernuft.