Hoe je moet ingrijpen bij volwassenen, kinderen en huisdieren als zij stikken
Wanneer de luchtwegen zijn geblokkeerd, dat is een van die gevallen waar het kennen van een aantal van de simpelste levensreddende maatregelen van fundamenteel belang is om tijdig te kunnen handelen. Het is dus goed om te weten wat je wel en wat je niet moet doen, en je vooraleerst begint met het snel inschatten van de situatie.
Als iemand kan hoesten, schreeuwen of praten, dan is de obstructie slechts gedeeltelijk en is de beste maatregel die je kunt nemen om te hoesten, of het slachtoffer te vragen dat te doen terwijl je diegene kalmeert. Wanneer hoesten of praten niet mogelijk is en lippen blauw aan beginnen te lopen, dan is er sprake van een volledige blokkade. Mocht dit het geval zijn, dan moeten er andere, stapsgewijze maatregelen worden genomen afhankelijk van het soort slachtoffer.
Situatie 1: Volwassene bij bewustzijn die niet kan hoesten
- Ga achter het slachtoffer staan en buig hem naar voren en leg hem met z'n borstbeen op de rugleuning van een stoel of over je eigen arm. Geef dan met het harde onderste gedeelte van je hand vijf harde klappen tussen de schouderbladen in bovenwaartse richting, richting de mond (dus geen horizontale klappen). Controleer tussen de klappen door of het gewerkt heeft. Geef het slachtoffer absoluut geen klappen met je vuist of op zijn rug als deze rechtop staat.
- De Heimlich-manoeuvre: ga achter het slachtoffer staan en sla je armen om zijn middel. Leg een gebalde vuist op zijn maag, tussen de navel en zijn onderribben en pak je vuist met je andere vrije hand. Duw dan steeds je vuist omhoog richting zijn middenrif net zolang zijn luchtwegen vrij zijn. Let erop dat je je vuist niet plaatst op zijn ribben of op iets dat kan breken.
SITUATIE 2: VOLWASSENE DIE NIET MEER BIJ BEWUST ZIJN IS.
- Leg het slachtoffer op zijn rug en ga over hem een staan ter hoogte van zijn heupen zodat je hem voor je hebt. Leg je ene hand boven op de andere en druk met de harde onderkant van je hand tussen de navel en de onderribben van het slachtoffer. Duw dan zijn buik herhaaldelijk en krachtig richting zijn middenrif totdat zijn luchtwegen vrij raken.
- Als de luchtweg vrij is, maar hij ademt niet, voer dan reanimatie uit.
SITUATIE 3: JEZELF HELPEN.
Als je alleen bent en er zit iets vast in je keel en niemand kan je helpen, raak dan niet in paniek, maar begin zo veel als mogelijk is te hoesten. Als dit niet voldoende is, voer dan de Heimlichmanouevre op jezelf uit: met een gebalde vuist duw je stevig het gedeelte tussen je navel en je onderribben naar boven. Als dit niet afdoende is, ga dan over de leuning van een stoel, de rand van een tafel heenhangen of enig ander hard voorwerp dat ter hoogte is van je middel en druk er zoveel als mogelijk druk op uit terwijl je je handen naar voren houdt. Ga net zo lang door met duwen totdat je luchtwegen vrij zijn. Sta absoluut niet rechtop wanneer je klappen geeft op je rug of borstkas.
GEVAL 4: ZWAARLIJVIGE PERSONEN OF ZWANGERE VROUWEN.
Plaats je handen zo dicht mogelijk op de buik en net onder de laatste onderrib. Aangezien je op deze manier niet naar boven kunt duwen, druk dan op het borstkas met snelle en harde klappen. Ga door totdat de luchtwegen vrij zijn, maar stop als de persoon buiten bewustzijn raakt.
Geval 5: Kind is bij bewustzijn
1. Kind is jonger dan een jaar. Leg de baby met zijn gezicht naar beneden op je onderarm. Zorg ervoor dat zijn hoofd en nek lager liggen dan zijn borstkas en ondersteun zijn kin met een hand. Geef vijf snelle klappen [recies tussen de schouderbladen met het harde onderste gedeelte van je hand. ALS HET NIET WERKT draai het kind dan om zodat het met zijn rug op je onderarm ligt met zijn hoofd in je hand. Let erop dat hoofd en nek lager liggen dan zijn borstkas. Geef dan met je vingers vijf, niet te harde, maar wel goede klappen op zijn borstbeen.
2. Kind is ouder dan een jaar. Ga achter het kind staan, of als het zeer klein is, laat het dan op je knie zitten. Sla je armen om zijn middel, bal je vuist en plaats die tussen de naven en de onderribben van het kind. Beweeg met je ellebogen richting zijn heupen en voer druk uit op zijn maag met snelle, niet te harde, maar wel goede klappen in bovenwaartse richting.
SITUATIE 6: KIND IS NIET MEER BIJ BEWUSTZIJN
Leg hem plat op zijn rug en buig zijn hoofd door zijn kin op te tillen: als het je lukt om hetgene te zien zitten wat klemt in zijn keel, haal het er dan uit met je vingers. Krijg je het eruit, bedek dan zijn mond en neus met jouw mond en blaas lucht in zijn . Let erop of hij weer begint met ademen of zijn borstkas weer begint te bewegen. Als het kind niet ademt en het is niet gelukt om het object te verwijderen, begin dan met 5 borstcompressies. Voor kinderen onder een jaar is het voldoende om twee vingers op de borstkas te zetten. Als het kind niet begint met ademen, schakel dan de hulpdiensten in en ga door met reanimatie.
Situatie 7: een hond die stikt
Laat hem hoesten en help hem door zijn achterpoten op te tillen en als het hem niet lukt om alleen ervan af te komen, grijp dan in: open de mond van je hond met je ene hand op zijn bovenkaak en de andere op zijn onderkaak - en om te voorkomen dat je jezelf verwond, bedek je de tanden van de hond met zijn eigen lippen. Kijk in zijn bek en als je het ding ziet zitten dat zijn keel blokkeert, haal het er dan uit met een pincet. Lukt het niet om zijn luchtwegen vrij te krijgen, geef hem dan vier of vijf klappen op zijn rug tussen zijn schouderbladen met de muis van je hand. Voer anders de Heimlich-manouevre uit zoals is beschreven voor mensen.
