Het verhaal van de helm van Miltiades... en van de strijd die de loop van de geschiedenis veranderde
Als je er naar staat te kijken in het Olympia-museum in Griekenland dan is het moeilijk voor te stellen wat voor een grootse gebeurtenissen die helm allemaal gezien heeft; en toch lijken die evengoed door te schemeren via de duistere aura die het heeft. De helm van Miltiades zegt ons iets over de Slag bij Marathon, een verhaal dat niet iedereen kent en wel de moeite waard is om te worden aangehaald, omdat zonder deze slag het Westen en wijzelf, 'anders' zouden zijn dan we gewend zijn.
De Slag bij Marathon
Het is het jaar 490 v.Chr in Marathon, waar de Eerste Perzische Oorlog aan een einde aan het komen is, maar de strijdende partijen dat nog niet weten. Het conflict ontstond door de Perzische koning Darius I, met twee doelen: ten eerste Athene en Eretria straffen omdat zij de opstand van de Ionische poleis (Grieks voor steden) hadden gesteund; ten tweede de Perzische overheersing uitbreiden in Europa en de Westerse grens versterken van hun immense rijk.
Aanvankelijk was de machtige Perzische keizer de bovenliggende partij in de ontmoeting en kreeg hij bijna alle Griekse steden onder zich, met uitzondering van Athene en Sparta. Darius startte dus een tweede geduchte offensief, dat eens en voor altijd de oppositie de kop in zou gaan drukken. Maar, eenmaal aangekomen op de Marathonvlakte, waar de laatste directe confrontatie plaats zou moeten hebben gehad, liepen de dingen anders dan dat hij had gepland.
Map_Greco-Persian_Wars-fr.svg: User:Bibi Saint-Pol/wikimedia
Het lukte niet om met een verpletterende numerieke meerderheid van het Perzische leger van 25.000 man, de 12.000 soldaten van het Atheense leger op te leggen. Zij hadden een betere strategie, tactiek en uitrusting, en vooral hadden zij hun commandant aan hun zijde: Miltiades.
De Atheense generaal versterkte zijn flanken om de cavalerie van zijn tegenstander tegenstand te kunnen bieden, maakte het centrum slanker en ging moedig voor de aanval, en gooide alles op het verrassingselement en paniek. De eendrachtige manier van strijden van de Atheners zorgde voor overwicht over de Perzen, die individueel streden, en samen een groot schild vormen hielp ook ontzettend; het centrum werd naar achteren gedreven maar bezweek niet en de flanken knepen als een tang met de Perzen in het midden fijn. De briljante zet van Miltiades was een daverend succes.
Maar dat was nog niet alles. De Perzen, die weer in de boot waren gestapt, richtten zich op Athene om haar te pakken terwijl de stad weerloos was, maar Miltiades, die het plan doorhad maakten rechtsomkeert en waren er eerder, ook al was de mythische Atheense soldaat Phidippides eerder, die 42 kilometer aflegde tussen Marathon en Athene, waarop de moderne Olympische discipline op geïnspireerd is.
De overwinning door Athene op de Perzen kwam onverwacht en was groot; Miltiades zag er de hand van de goden in, en om hen te bedanken, gaf hij zijn helm aan de Tempel van Zeus in Olympia nadat hij de woorden "Miltiades draagt hem op aan Zeus" in had laten zetten.
En 2500 jaar later blijft de helm van Miltiades, nagenoeg intact nog meer vertellen over de grootsheid van een aanvoerder en de moed van zijn leger, die de loop van de geschiedenis veranderden.
