De Passie van Christus, de Passiebloem en de bijzondere symboliek die de twee met elkaar verbindt
De passiebloem is betoverend mooi en handig, een klimmende en overblijvende kruidige plant en komt in heel het Amerikaanse, Australische en Aziatische continent voor.
Deze plant, die zeer bekend is om, en wordt gebruikt voor zijn heilzame effecten bij het verminderen van spanning en bij het bevorderen van slaap, moet je wel bij blijven nadat je hem de eerste keer ziet. Dat overkwam namelijk ook de Augustijner missionaris die hem in 1610, gegrepen door de schoonheid ervan, zijn naam gaf en zo de mythe werd geboren.
Het ontstaan van de mythe: de vergelijking met de Passie van Christus
Het is in Mexico waar pater Emmanuel de Villegas deze bijzondere plant ontdekte, en deze voor altijd beroemd maakte. De Augustijner missionaris was als verstijfd door hoe mooi de bloemen waren van de plant, niet alleen omdat ze er zo bevallig uitzagen, maar ook omdat hij er een gelijkenis in zag met een belangrijk verhaal in het evangelie: de Passie van Christus.
De helmdraden van de stralenkrans deden hem denken aan de doornenkroon op Jezus' hoofd, terwijl de drie stampers hem deden denken aan de spijkers waarmee Jezus aan het kruis werd genageld. Maar er is meer want in de 5 kroonblaadjes en 5 kelkblaadjes las de zendeling duidelijk de verwijzing naar de 10 apostels die Jezus trouw waren gebleven, maar ook naar de vijf wonden (twee in zijn handen, twee in zijn voeten en een in zijn rib) en zag hij in de androgynofoor de geselpaal en in de stengelranken de zwepen die werden gebruikt om Jezus te martelen.
De oorsprong van de naam
Het waren dus de Augustijners die de plant beroemd maakten. Emmanuel de Villegas liet de bloem namelijk zien aan pater Giacomo Bosio, die de kennis van de bloem en de mystieke betekenis ervan verspreidde door erover te schrijven in zijn "Verhandeling over de kruisiging van onze Lieve Heer" als de "passiebloem."
De Engelse botanicus Leonard Plukenet, die was geïnspireerd door de symbolische beschrijving, gaf hem uiteindelijk de naam waaronder de bloem vandaag bekend is, de Passiflora, uit het Latijnse passio + flos = passiebloem. Een naam die daarna werd bevestigd door de Zweedse natuurkundige Linnaeus in 1753, die er het bijvoeglijk naamwoord incarnata aan toevoegde om de paarse buitenkroon in het midden en het blauwpaarsige gedeelte eromheen te omschrijven.
De legende
Zo'n naam was ook inspiratie voor de legende rondom de oorsprong van de Passiflora die verhaalt dat ten tijde van de Schepping, alle planten zouden zijn opengeklapt in de vroege lente van de wereld, behalve een. Lijdend onder zijn eenzame lot bad hij tot God:
"O Heer, laat mij ook tot bloei komen!" Hij antwoordde: "Ook jij zal bloeien." De bloem vroeg opnieuw: "Wanneer dan?" Er verscheen een zweem van verdriet in de ogen van de Heer toen Hij peinzend tegen de bloem zei: "ooit...". Jaren gingen voorbij, en die dag kwam, gepaard gaande met een echo van geschreeuw, gehuil en gekerm.
En het plantje zag het gebeuren: omringd en beledigd door een schreeuwende menigte, liep een man naar voren die onder de wonden zat waar het bloed uitstroomde, en die bukte van de pijn.
Het tafereel van Jezus wekte een groot medelijden op bij de kleine bloem, die wenste met hem mee te kunnen huilen om zijn lijdensweg met hem te delen en te verdragen, hem te helpen. Precies op het moment dat Jezus langs hem liep, viel er een paarse traan op het gezicht van de plant, die terstond tot bloei kwam, en zich ontpopte tot een veelheid van vormen en kleuren die voor eeuwig de herinnering bij zich droegen van de kruisiging waarvan de bloem op compassievolle wijze getuige was geweest.
Sindsdien was zijn naam Passiebloem.
