Het syndroom van Raynaud waardoor je handen en voeten bij kou van kleur verandert komt veel voor, maar niet iedereen herkent het

Het is niet alleen slechts een kwestie van geen kou kunnen verdragen, want achter het syndroom van Raynaud zit er een medische aandoening die kan uitmonden in iets dat zeer ernstig is voor de gezondheid. Experts delen de aandoening in als zijnde vaak voorkomende klacht (waarneembaar bij 5 tot 10% van de bevolking) en hebben vooral vrouwen er last van.

Er kan een goedaardige oorzaak ten grondslag liggen aan de kleurverandering en het koudegevoel in de uiteinden van het lichaam (handen, voeten en puntje van je neus) of zelfs een auto-immuunziekte in de breedste zin van het woord.

Niklas D/Wikimedia

Veel mensen wijten de plotse verandering van de kleur van hun vingers of tenen aan de komst van de kou of de temperatuurschommelingen. Kou is echter slechts een gevolg van een biologisch proces waarbij de perifere bloedvaten bij zijn betrokken. De bloedvaten in de uiteinden van het lichaam trekken zich overdreven samen waardoor er in de eerste instantie de aangedane ledematen wit worden. Het bloed dat is geblokkeerd en niet kan doorstromen gaat zich uiteindelijk ophopen in de aderen en heeft dit cyanose tot gevolg (een blauwige kleur van de huid). Vervolgens wordt de normale doorstroming weer hervat en voorzaakt dit een plaatselijke roodheid die gepaard gaat met een pijnlijk gevoel.

Het syndroom van Raynaud, dat zijn naam dankt aan de medicus die dit syndroom eind 19e eeuw voor het eerst bestudeerde, kan zich bij mensen voordoen in verschillende mate. Zo heb je bijvoorbeeld mensen die het alleen ervaren als een ongemakje en dan hooguit op de dagen dat het echt super koud is, maar je hebt ook mensen die er op een veel ingrijpender manier last van hebben, met intense pijn en zweren.

Meestal zijn deze twee gevallen uit elkaar te houden door te kijken naar de ernst van het syndroom. In het eerste geval kan je echt spreken van een situatie die geen kwaad kan en waar niet een specifieke behandeling voor is, behalve dan dat je je zo min mogelijk blootstelt aan de omstandigheden die het veroorzaken (stress, koffie, sigarettenrook) en dat je door de tijd heen voortdurend blijft monitoren. In het tweede geval heb je echter met een ernstigere situatie van doen, die vaak samenvalt met systemische sclerose (ook wel de secundaire vorm genoemd).

Er zijn naast de ernst waarin de symptomen verschijnen, ook andere factoren:

• Leeftijd waarop het begint (het goedaardige type gedurende de jeugd, na je twintigste de secundaire vorm);
• Seizoensgebonden (de lichte vorm van Raynaud komt alleen regelmatig voor in de koude maanden, in het tweede geval het hele jaar door); 
• Complicaties (indien er sprake is van een systemische sclerose, dan maken daar scheuren in de huid en zweren deel van uit).

Voor systemische sclerose oftewel de tweede vrom van Raynaud, is er natuurlijk een specifieke behandeling nodig waarbij er wordt ingegrepen met antilichamen en vaatverwijderaars om de reactie te reguleren van de bloedvaten op externe prikkels van buiten.

Mocht het fenomeen van Raynaud beperkt blijven tot de effecten die beschreven zijn voor de goedaardige vorm, dan is er op de volgende 4 manieren in te grijpen om te beperken dat het zich voordoet.

Profpedia/Wikimedia

1. Blootstellen aan kou: mensen die moeten leven met deze aandoening zou het zich moeten aanwennen om handschoenen te dragen. Dikkere voor de koudere seizoenen en en dunnere voor de tussenseizoenen. Het hoeft niet koud te zijn willen aders gaan verkrampen, daarom kan ook al de kleinste temperatuurschommeling ervoor zorgen dat je huid op je vingers en dergelijke wit en blauw wordt door de cyanose.
   
   
2. Stress en spanning: experts hebben vastgesteld dat ook stress en spanning veroorzakers kunnen zijn. Houdt je gemoed in bedwang met natuurlijke methoden (thee, meditatie, yoga), dit is een manier om het verschijnen van de symptomen van Raynaud te beperken.
   
   
3. Sigarettenrook: ook roken is een van de dingen die het kan veroorzaken en die de aandoening kunnen verergeren. Heb je Raynaud, dan is het advies om direct te stoppen met roken.
   
   
4. Medicijnen: houd er rekening mee dat sommige medicijnen voor een verbetering of een verslechtering van je situatie zorgen. Op de eerste plaats staan vooral medicijnen voor een hoge bloeddruk, voor migraine en de pil. Voedingssuplementen op basis van genko biloba, kunnen het verschijnen van de aandoening beperken.

Als je de beschrijving van de verschijnselen herkent, dan is het advies om medisch advies van een specialist in te winnen. Daarnaast willen we je nog eraan herinneren dat de nieuwsberichten zoals die staan geschreven in dit artikel in zijn algemeenheid zijn geschreven en puur een populair-wetenschappelijk doel hebben. Op geen enkele manier kan deze informatie vervangend zijn voor de mening van een arts.