Vat je alles heel persoonlijk op? Je kunt leren hoe je over deze denkfout heen kunt stappen

Dingen persoonlijk opvatten heeft niets met je karakter te maken, voor psychologen valt dit namelijk onder denkfouten. Door deze manier van denken zie je de realiteit anders en veroorzaakt dit innerlijke onrust en zielenpijn. Vaak kun je denkfouten wel makkelijk bij jezelf en andere mensen zien, maar is het niet makkelijk om ze tegen te houden. Met de wetenschappelijke term personalisatie wordt het proces aangeduid waarbij dingen waar iemand niets aan kan doen, steeds heel erg op die persoon zelf worden betrokken. Degene die last heeft van personalisatie ziet zichzelf dan als de oorzaak van dingen waar diegene niet verantwoordelijk voor kan worden gehouden.

unsplash.com

Er bestaan twee vormen van personalisatie. Bij de eerste vorm worden gebeurtenissen die niet zijn te vermijden opgevat als een gevolg van een persoonlijke fout. Een voorbeeld. Je gaat koffiedrinken met een vriend 's middags en hij zegt op het laatste moment af. Iemand die dit op zichzelf betrekt overtuigt zichzelf ervan dat die reden waarom die vriend niet wilde komen, is omdat deze vriend hem of haar niet wilde zien, of dat er zich een beter 'aanbod' voor heeft gedaan.

Er zal vast een hele andere reden zijn waarom diegene heeft afgezegd. Een probleem thuis, iets dringends, niet lekker zijn. Iemand die alles persoonlijk opvat loopt alle factoren langs die kunnen hebben geleid tot die afzegging. Hij (of zij) denkt dat deze negatieve gebeurtenis door hem komt, zonder hierover na te denken.

Mitchell Griest/Unsplash

Bij de tweede vorm van personalisatie voelt iemand zich verantwoordelijk voor hoe andere mensen zich voelen. Iemand kan zich bijvoorbeeld verplicht voelen om de mensen die voor het avondeten zijn uitgenodigd, te vermaken. Of heeft iemand de opvatting dat zij er de oorzaak van zijn dat hun partner een slecht humeur heeft. Met andere woorden, mensen die op deze tweede manier personaliseren zijn de veroorzaker van alles wat niet goed is.

Maar eigenlijk heeft iedereen zijn eigen "avontuur" en heeft het recht dit te beleven in al zijn facetten zonder dat iemand zich daarmee bemoeit. Of dingen slagen of mislukken en of iemand blij of ongelukkig is, hangt van echt heel veel factoren af. De ene dag kan iemand namelijk zich op zijn gemak voelen, de andere dag nerveus. Aan deze plotse stemmingswisselingen hoeft niet iets bijzonders of iets dat niet meer te herstellen is vooraf te zijn gegaan. Dit geldt voor iedereen, en zo hoort dat ook.

Hoe je ermee kunt ophouden om alles op jezelf te betrekken

Bewakoof.com Official/Unsplash

• 1. Bewust worden.
  De eerste stap die moet worden gezet bij beide vormen van personaliseren is om je bewust te worden van je eigen gedrag. Als je eenmaal hebt herkend wat het probleem is kan je je afvragen of de conclusies die je trekt wel objectief en rationeel zijn. Niet vergeten: het leven heeft voor iedereen moeilijke momenten in petto. Hoe je ook probeert deze te vermijden, het zal voor gaan komen dat je er niets aan kunt doen. Dit heeft niets te maken met persoonlijk falen of met een gebrek dat je hebt.
  
  
• 2. Inzien dat je vaak niet kunt weten waarom mensen op een bepaalde manier reageren. Als je van je baas niet die promotie hebt gekregen maar iemand anders wel, dan betekent dat niet meteen dat je niet net zo goed bent of dat je je niet goed gedragen hebt. Die andere werknemer en de baas zouden een afspraak met elkaar kunnen hebben, of is de salarisverhoging die het bedrijf biedt lager en zou het een belediging zijn om jou dat aan te bieden. Je kunt simpel gezegd gewoon niet weten waarom dingen zijn gegaan zoals ze zijn gegaan en als je alle mogelijkheden uitsluit behalve de mogelijkheid dat jij een fout hebt gemaakt, dan heb je een verdraaid beeld van de realiteit.
  
  
• 3. Vraag je af of het echt mogelijk is om iemands stemming kunt sturen of dat je iemand zich lekker kunt laten voelen. Het gebeurt vaak bij mensen van wie we houden; we willen er alles aan doen dat zij lekker in hun vel zitten. Maar is dat niet een beetje hooghartig om te denken dat je het leven van iedereen op je schouders moet nemen? Moet iedereen niet gewoon zelf de uitdagingen aangaan in zijn leven en de pieken en dalen ontdekken? Denk ook na hoeveel je daadwerkelijk het humeur ten positieve van anderen kunt veranderen. Je kunt er alles aan doen dat je gasten zich lekker voelen bij jou thuis en dat ze zich vermaken, maar een ander kan zo maar met een verhaal komen waardoor mensen zich een beetje terneergeslagen gaan voelen. Het beste wat je kunt doen is accepteren dat de dingen anders lopen dan je zou willen.