Götz von Berlichingen, de Duitse Ridder die 50 jaar oorlog overleefde met een mechanische arm
Misschien kent niet iedereen Götz von Berlichingen, een moedige en zeer controversiële Duitse middeleeuwse ridder. Hij dankt zijn roem aan het feit dat hij decennia aan oorlogen heeft overleefd, bloemrijke en platvloerse gezegdes heeft bedacht en omdat hij heeft gevochten met een prothese aan zijn rechterarm. Zelfs grote schrijvers zoals Johann Wolfgang von Goethe hebben geschreven over Götz z'n daden, die niet altijd even heldhaftig en moedig waren. Hij vocht namelijk vooral voor zichzelf als ridder, maar ook als dief...
Götz von Berlichingen werd geboren in 1480 in het gezin Berlichingen als tiende kind. Toen hij 17 was stopte hij met werken in de rechtbank bij de markgraaf van Ansbach en ging hij op zijn eerste militaire veldtocht. Hij begon de Keizer van het Heilige Roomse Rijk te volgen door heel Europa, maar al gauw werd hij dit leven zat.
Hij wilde persoonlijke glorie en vooral rijk zijn. Samen met zijn broer werd hij een ridder-dief en speelde hij een rol in roversstreken zoals berovingen en het ontvoeren van edelen. Deze zogenaamde 'heldendaden' gingen niet onopgemerkt voorbij en dus werd hij gearresteerd in Zweden. Hij wist daar echter te vluchten en vervolgens bescherming te vinden bij de markgraaf van Brandenburg en bij wie hij in dienst ging als militair. Toen hij nog steeds niet tevreden was, maakte hij een overstap en verleende hij Hertog Albrecht van Beieren zijn diensten. Hier nam hij deel aan de belegering van Landshut, waar hij een legende werd.
Hij werd tijdens een gevecht getroffen door een kanonskogel in zijn rechterarm met een amputatie tot gevolg. Hij was er ziek van en lag meerdere weken in bed. Götz liet in deze tijd een ijzeren prothese maken door de smid in het dorp. Het verhaal gaat dat hij ook in de veldslagen die volgden strijd wist te leveren, wat hem de bijnaam de "Ridder met de ijzeren hand opleverde."
Jaren later liet hij een tweede prothese maken met vingergewrichten waardoor hij z'n zwaard steviger vast kon houden. Anders dan bij zijn eerdere prothese kon hij met de nieuwe echt vechten. Het was voor die tijd echt een geniaal en hypermodern staaltje smeedkunst. Tegenwoordig wordt de prothese nog steeds tentoongesteld in het museum in Jagsthausen. In de jaren die volgden leefde hij verder als ridder en dief. Zo deed hij mee aan meerdere veldslagen, werd hij opnieuw gevangen gezet en daarna weer vrijgelaten en gijzelde hij nog meer edelen totdat hij opnieuw werd gearresteerd, nu definitief. Ze lieten hem zweren dat hij nooit meer roversstreken zou plegen.
Christian von Mechel/Wikipedia
Dit leidde er dus toe dat hij zich terugtrok in zijn kasteel, alwaar hij leider werd van boerenlegers die tegen de edelen waren die grond bezaten in Berlichingen. Dit bleef hij doen totdat hij ook dit leven zat werd en opnieuw aan strooptochten en gevechten begon. Ook nu werd hij gevangen genomen, werd hij weer gedwongen te zweren dat hij nooit meer zijn kasteel en het omliggende terrein ging verlaten. Dit keer hield hij zich iets langer aan de afspraak; tot zijn vijftigste. Toen hij vader was van 10 kinderen vertrok hij weer in 1542, nu op expeditie van Karel V naar Hongarije tegen de Turken. Verder nam hij ook deel aan de campagne in Frankrijk in 1544.
Götz von Berlichingen stierf in 1562 op 82-jarige leeftijd, na een leven dat in het teken stond van oorlog, vechten en rooftochten. Na zijn dood raakten zijn daden in de vergetelheid totdat Goethe dit personage weer de eer verschafte die het toekwam, een icoon, zij het dan controversieel, in de middeleeuwse geschiedenis van Europa.
