De periode van massale uitsterving van 250 miljoen jaar geleden werd veroorzaakt door de opwarming van de aarde als gevolg van vulkaanuitbarstingen

door Skip

14 December 2018

De periode van massale uitsterving van 250 miljoen jaar geleden werd veroorzaakt door de opwarming van de aarde als gevolg van vulkaanuitbarstingen

De aarde zwichtte 252 miljoen jaar geleden voor de meest grootschalige massa-extinctie die ooit is gemeten. Bijna al het leven op aarde werd weggevaagd, 70% van alle gewervelde dieren kwamen om, en ook 96% van alle soorten die in zee leefden. Daarnaast was het ook de eerste massa-extinctie in het insectenrijk voor zover bekend is. De oorzaak van deze catastrofe was iets heel gevaarlijks dat ook voor het huidige ecosysteem een probleem is, namelijk de opwarming van de aarde.

via Science

Maxpixel

Maxpixel

De Perm-Trias-massa-extinctie, de massale sterfte (Great Dying in het Engels) was de grootste ramp die deze planeet gedurende zijn geschiedenis heeft meegemaakt. Deze massa-extinctie vond ongeveer 252 miljoen jaar geleden plaats en bijna alle vormen van leven werden weggevaagd, ook soorten als de trilobieten. Zij waren erin geslaagd om de natuurrampen te overleven die aan deze voorafgingen. Volgens enkele onderzoeken was klimaatverandering de voornaamste factor die deze rampzalige gebeurtenis veroorzaakte.

De vulkaanuitbarstingen die aan de lopende band plaatsvonden in het gebied waar nu Siberië ligt zorgden met hun as en brokstukken voor dat er een koepel ontstond die het zonlicht blokkeerde. Geen zonlicht betekende dat de ozonlaag dunner werd en dat er dus meer straling kwam en zure regen viel, wat met de jaren zorgde voor een scherpe stijging van de temperaturen. Doordat de temperaturen stegen ging de stofwisseling van de soorten die in zee leefden harder werken, hadden ze meer zuurstof nodig en namen hun aantallen af. Hierdoor stierf ongeveer 90% van deze soorten in zee uit. Je zou kunnen stellen dat deze dieren letterlijk stikten!

Belinda/Wikimedia

Belinda/Wikimedia

Wat ongeveer 252 miljoen jaar geleden heeft plaatsgevonden maken we in wezen nu weer mee met de opwarming van de aarde, maar dan veel sneller. Een team van de faculteit Oceanografie aan de universiteit van Washington, geleid door professor Justin Penn, is erin geslaagd om aan de hand van de gegevens die zijn verzameld over de extinctie die eerder plaatsvond, een voorspelling te doen voor toekomstige periodes van massale uitsterving.

Toen de gegevens met die van de Great Dying, werden vergeleken zagen ze dat de omgevingstemperatuur en de temperatuur in de oceanen toen ongeveer gelijk waren aan die van nu. De wetenschappers gebruikten deze omstandigheden als basis en voerden de huidige C02-waardes in de simulatie in om zo de situatie met de vulkanen na te bootsen. Zodoende ging de watertemperatuur in zee met ongeveer 11°C omhoog. Uit de resultaten die dit opleverde leek het zuurstofgehalte net onder het wateroppervlak met 76% te zijn afgenomen. Op de bodem daarentegen was dat ongeveer 40%. Toen deze percentages zijn vergeleken met de manier van leven en behoeftes van 61 zeediersoorten van nu, leverde dit rampzalige resultaten op. 

NASA Goddard Space Flight Center/Flickr

NASA Goddard Space Flight Center/Flickr

Verandering op chemisch niveau in het water en veranderingen onder plantensoorten waren andere factoren die een rol speelden bij het wegvagen van 50% van de in zee levende soorten. Maar waar we allemaal van zouden moeten schrikken is dat er voor een temperatuurstijging van 11°C honderdduizenden jaren nodig zijn geweest. Sinds 1880 zijn de temperaturen circa met een graden gestegen (0,8°C), maar tweederde van deze verandering is gemeten vanaf 1975 en later. Anders gezegd, wat er zich dus miljoenen jaren zich heeft afgespeeld gebeurt nu veel en veel sneller. De voorspelling is dat we in 2100 op 20% zullen zitten van de opwarming die in het Perm plaatsvond en in 2300 op ongeveer 35 tot 50%.

Het onderzoek laat zien hoe er klimaatverandering en opwarming aan de basis staan van een massa-extinctie van zulke proporties. Als er niet de nodige voorzorgsmaatregelen worden genomen dan zou dit alles zo maar weer realiteit kunnen gaan worden... en dat is toch wel het meest schokkende van alles.