Oh ja, daarom hebben we dus vaccins: dit is het verhaal over de nachtmerrie polio en wat er gebeurde in de jaren 50
Dat er een vaccin kwam voor polio was een reden voor een groot feest en euforie in de jaren 50. Het werd ontwikkeld om een slopende ziekte te bestrijden waar in een zeer korte tijd duizenden mensen mee besmet raakten, zonder dat ook iemand wist hoe dit een halt toe te roepen. Vooral kinderen waren het slachtoffer.
Dankzij viroloog Jonas Salk en zijn collega's kwam er een einde aan deze nachtmerrie. Zij ontwikkelden een vaccin in 1952. In dat jaar had de verspreiding van de ziekte een hoogtepunt bereikt. In 1954 werd het vaccin verspreid en werd er in een jaar tijd al begonnen met het inenten van mensen. Een stukje van onze geschiedenis dat ons eraan herinnert hoe belangrijk vaccins zijn en hoe gevaarlijk het is om die te boycotten.
De gehele maatschappij werd geraakt door de verspreiding van polio dat als een epidemie om zich heen greep. Het raakte arm, rijk, groot en klein en het zette niet alleen het leven op de kop van de mensen die het kregen. Het leven in complete steden was gedurende een periode helemaal in rep en roer. Zo werden de meeste openbare gelegenheden gesloten, werd tegen bioscoopbezoekers gezegd dat ze niet naast elkaar moesten zitten zodat de verspreiding van bacteriën werd beperkt. Over het algemeen waren mensen zo bang om besmet te raken en was niemand tegen deze paranoia bestand.
Afbeelding: Kinderen in quarantaine op trappen van een gebouw dat was ingericht om mensen te verzamelen die polio hadden.
De nachtmerrie van ouders in de 20ste eeuw.
Polio sloeg voor het eerst om zich heen in Vermont in de V.S. in 1894. Het kwam sindsdien vaker voor, met regelmaat, vooral in de zomer. Niemand wist hoe een ziekte te stoppen was die in de ergste gevallen leidde tot de dood of permanente verlamming. Het was juist het ongerust en bezorgd zijn die ouders in de 20ste eeuw de meeste angst aanjaagde.
Polio, ook wel bekend als poliomyelitis, is een virus dat via ontlasting in de mond komt, bijvoorbeeld door de handen niet te wassen na een toiletbezoek. Vaak treden er geen symptomen op, maar als het virus in het centrale zenuwstelsel terechtkomt dan kan dit tot verschillende vormen van verlamming leiden, afhankelijk van de zenuwen die zijn aangedaan.
Afbeelding: onderzoeken naar de effecten van polio.
Niet te genezen, alleen maar voorkomen.
Polio is tegenwoordig nog steeds niet te genezen, maar kan het alleen worden voorkomen door vaccinatie, en revalidatietherapie waar maar in heel weinig gevallen van kan worden gezegd dat dit effectief is. Door het virus werden er in de jaren vijftig de zogenaamde "ijzeren longen" ontwikkeld, nuttige machines in de situatie waar er sprake is van verlamde keelspieren en borstspieren. Er is dan een kunstmatige long nodig om adem te kunnen halen.
Afbeelding: revalidatietherapie in water bij een kind dat polio heeft.
Een tragedie voor kinderen.
City of Boston Archives/Wikimedia
Polio is een ziekte die zeer besmettelijk is. Het virus zit in de keel en in de darmen en kan via hoesten, verspreiding van fecaal materiaal (lees: ontlasting) worden verspreid. Handen wassen bleek van groot belang te zijn omdat veel besmettingsgevallen juist volgden nadat besmette handen met de mond in aanraking waren gekomen. Dat is ook de reden waarom de ziekte zich voornamelijk onder kinderen verspreidde, die vaak hun vieze handen naar hun mond brengen.
Afbeelding: de zogenaame ijzeren long, het apparaat dat mensen met polio hielp die door spierverlamming niet meer konden ademen.
Door vaccins werd er voorkomen dat de ziekte weer de kop op stak
Een jaar nadat de vaccins tegen polio werden verspreid door ziekenhuizen, daalde het aantal ziektegevallen enorm. Waar er in de V.S. begin de jaren 50 meer dan 20.000 gevallen van verlammende polio werden geregistreerd, waren dat er maar 61 in 1965. In 1979 werd de ziekte als overwonnen verklaard, dankzij massale vaccinatie.
Afbeelding: een meisje is bezig met revalidatietherapie.
Het is een ziekte die voornamelijk zonder ziekteverschijnselen verloopt.
Wat zo dodelijk bleek te zijn aan polio was dat er in de meeste gevallen geen symptomen waren, wat hielp bij de besmetting. Polio wordt beschouwd als een ziekte die in 95% van de gevallen asymptomatisch is en leidde het slechts in zeldzame gevallen tot verlamming en andere problemen in de hersenen.
Afbeelding: meisjes met polio liggen in de zon
Een ziekte die niemand spaarde.
Wat bijdroeg aan de wereldwijde interesse in polio was dat het niet alleen bepaalde groepen in de maatschappij trof, dus volwassenen, armen, rijken, beroemde mensen en gewone burgers. De Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt is onder meer een van de beroemde mensen die het slachtoffer werden van polio. Hij kreeg het in 1921, op zijn 39ste, en dat is waarom je hem op foto's vaak ziet in een rolstoel. Actrice Mia Farrow had het ook; zij lag acht maanden in een ijzeren long, en verder de muzikant Neil Young.
Afbeelding: de Amerikaanse president Roosevelt in een rolstoel.
Winfried Walta / Anefo/Wikimedia
Door het hele gebeuren rondom polio word je er meer dan in andere gevallen, ervan bewust welke belangrijke levensreddende rol vaccins vervullen, dit is nog belangrijker dan de vraag of ze een keuze zijn. Iets om over na te denken, elke keer wanneer je eraan twijfelt of vaccins wel goed en effectief zijn tegenwoordig.
Afbeelding: kinderen krijgen een prik tegen polio.
