Compulsieve accumulatie-stoornis komt veel voor: het heeft vaak te maken met specifieke persoonlijkheidskenmerken

We hebben het allemaal wel eens dat we iets niet weg kunnen gooien. Misschien kleeft er een herinnering aan vroeger aan vast, of omdat "je maar nooit weet of dit later nog van pas kan komen."

Wanneer nutteloze zaken verzamelen echter een obsessieve behoefte wordt en de voorwerpen die we niet weg kunnen gooien kamers uitpuilen of uit hele huizen, dan hebben we duidelijk te maken met een mentale stoornis.

Verzamelwoede of hoarding om precies te zijn, is een vorm van obsessief verzamelen. Laten we gaan kijken wat het is en hoe het is te behandelen.

via psicoadvisor.com

Donald Trung Quoc Don/wikimedia

Disposofobie, een andere term voor hoarding, betekent letterlijk "angst om weg te gooien" m.a.w. angst voor het wegdoen van om het even welk voorwerp. Aan de basis van zulk dwangmatig gedrag staat een diepgewortelde onzekerheid en angst voor verandering, wat tot gevolg heeft dat je je aan spullen vastklampt als ware het reddingsvlotten op stormachtige zee. Over het algemeen kan iemand met verzamelwoede de volgende kenmerken vertonen:

• weinig zelfvertrouwen, dan wel complete minachting voor zichzelf;
• perfectionistische trekken, angstig, paranoïde;
• depressieve stemming;
• opgevoed met het oog op verspilling of op orde/rommel;

Anders dan bij mensen die een compulsieve dwangsstoornis hebben wordt iemand die aan verzamelwoede lijdt gespannen wanneer diegene een bezit weg moet gooien. M.a.w. er is geen sprake van een voortdurende spanning die door middel van dwangmatig verzamelen moet worden beheerst. Degene die er last van heeft merkt niet dat hij een stoornis heeft.

In ernstige gevallen kan het zelfs gevaarlijk worden voor "hamsteraars" zelf of de mensen om hen heen omdat zij zelfs voor hygiënisch onleefbare situaties zorgen.

Shadwwulf/wikimedia

Mensen die lijden aan verzamelwoede zowel vanwege de positieve gevoelens die het oplevert (vreugde en trots zijn op het bezit) als wel in andere gevallen voor de negatieve gevoelens die aanzetten tot bewaren: verdriet, spanning, angst, schuldgevoel. Over het algemeen verzameld men spullen vanwege:

• bezit: een voorwerp krijgt bruikbaarheidswaarde, gevoelswaarde, esthetische waarde of men ontleent z'n identiteit eraan;
• kwetsbaarheid: het geeft een veilig gevoel;
• verantwoordelijkheid: niet verspillen, het kan nog van pas komen;
• geheugensteun: spullen helpen bij het herinneren van mensen of gebeurtenissen; 
• controle over spullen.

Stroz/wikimedia

Het goede nieuws is dat je van verzamelwoede kunt genezen. Indien de stoornis te maken heeft met heimwee naar het verleden, dan is er niet veel reden tot zorg, maar is het evengoed verstandig om al in te grijpen in de beginfase. Dit om te voorkomen dat de situatie er erger op wordt.

Het zou handig zijn als familieleden en vrienden de persoon in kwestie zouden helpen de spullen weg te doen en orde te scheppen in huis. Maar voorzichtigheid is toch wel geboden en moet eventueel een psychotherapeut de hamsteraar volgen zodat de dieper liggende oorzaak van een dergelijke stoornis kan worden achterhaald en behandeld.