De Oude Grieken toonden ongeveer 2000 jaar geleden aan dat de aarde rond is. Hoe dan?
Al sinds de oudheid hebben wetenschappers proberen te bewijzen dat de aarde rond is. Al in het oude Griekenland konden de grootste filosofen dankzij het kijken naar de sterren spelen met het idee dat de aarde niet plat was. Dat ging in tegen wat de Mesopotamische beschavingen dachten. Veel later met ontdekkingsreizigers en de aarde rondreizen was daar het wezenlijke bewijs voor het tegendeel en pas nu weten we welke vorm de aarde echt heeft. Het heeft meer de vorm van een "geoïde" waarvan de polen lichtelijk zijn geplet. Ondanks deze enorme verschillen is een wiskundige in het Oude Griekenland erin geslaagd om bijna de exacte omtrek van de aarde te berekenen. Maar hoe kwam hij dan tot deze ontdekking?
Halverwege de 20ste eeuw begon de mens de eerste satellieten in de ruimte te sturen en is het mede hieraan te danken dat we de exacte omtrek van de aarde konden bepalen. Voordat de exacte waarde 40.0075 Km bekend was, kon de wetenschapper Eratosthenes deze berekening maken met de middelen die hij had: de regels van geometrie en een stok! Eratosthenes kwam te weten dat in Aswan om 12.00 uur op de langste dag van het jaar de obelisk in de stad geen verticale schaduwen veroorzaakte. De wiskundige probeerde toen ook om te bewijzen dat in Alexandrië gedurende hetzelfde moment op dezelfde dag op het hetzelfde tijdstip exact hetzelfde zou gebeuren. Toen hij een stok in de grond stak merkte hij dat in Alexandrië, een noordelijker gelegen stad dan Aswan, er een schaduw ontstond met een hoek van ongeveer 7°.
Deze verschillen die Eratosthenes had verzameld bevestigden de al eeuwen bestaande hypothese over de ronde vorm van de aarde. Pythagoras en later Aristoteles waren al eerder op hetzelfde idee gekomen aan de hand van de bestudering van de bewegingen van de maansverduisteringen. Het idee van Aristoteles was alleen het eerste wiskundige bewijs. Door een hypothese te formuleren van een perfect ronde aarde en een redelijk grote zon, ver genoeg verwijderd om met zijn zonnestralen de aarde haaks te raken, kon Eratosthenes de eerste berekeningen maken van de omtrek van de aarde.
Aan de hand van de verzamelde gegevens zoals de hoek van de schaduw en de afstand tussen de twee steden, lukte het de wetenschapper om bij benadering een waarde te berekenen van ongeveer 40.000 Km, die verrassend dichtbij komt aan de huidig gemeten waarde die is verkregen met moderne metingen. Zo heeft een man die 2.200 jaar geleden leefde middels simpele wiskundige verhoudingen, een stok en z'n eigen vindingrijkheid de omtrek van de aarde kunnen berekenen.
