De prijs van schoonheid: volgens sommige historici stierf Elizabeth I vanwege de bijzondere make-up die ze droeg
Het Elizabethaanse tijdperk was de periode waarin men tot de aristocratische klassen werd verklaard door een gezicht dat uiterst bleek was gemaakt door het gebruik van verschillende cosmetica en substanties. Elizabeth I zelf droeg een dikke laag op lood gebaseerde make-up waardoor haar gezicht van porselein leek, zonder gebreken: volgens historici was het juist het lood - en andere beslist controversiële cosmetica - die haar naar de dood leidde.
Elizabeth I wordt herinnerd voor het feit dat ze met ferme hand regeerde: ze wilde zich nooit zwak tonen, ook toen in de loop van de jaren de eerste rimpels begonnen te verschijnen. Er wordt gezegd dat ze in de laatste periode van haar leven een 2 cm dikke make-up laag droeg.
National Portrait Gallery/Wikimedia
De make-up waar Elizabeth de voorkeur aan gaf, was een poeder op basis van wit lood en azijn waarmee ze de littekens die de pokken op haar gezicht hadden achtergelaten toen ze nog jong was, volledig kon bedekken. Niet alleen dat, het stond haar ook toe om dat porseleinen effect te krijgen dat zo gekoesterd werd door de koninklijken van die tijd.
Lood vernietigt onherstelbaar de huid en veroorzaakt haaruitval. Het gezicht van de koningin werd met de jaren aangetast door de make-up, maar Elizabeth gebruikte steeds meer, om zowel de littekens van pokken en die veroorzaakt door lood te bedekken.
Alsof het niet genoeg was, werd gezegd dat ze de make-up 's avonds niet verwijderde, maar ze liet het zelfs een week lang zitten, en voegde af en toe wat lood toe: toen het moest worden verwijderd, was de laag zo dik en compact dat ze haar toevlucht moest nemen tot kwik om het eraf te krijgen. Zonder make-up waren er wondjes op de huid zichtbaar.
Het op lood gebaseerde poeder is niet het enige giftige cosmetische middel dat Koningin Elizabeth gebruikte om er zo uit te zien als ze wilde: bij haar schoonheidsroutine hoorde ook de lippenstift op basis van kwik, die haar de felrode kleur van haar lippen gaf. Als de oorzaak van de dood van de koningin ligt in vergiftiging door giftige stoffen, hebben zeker ook de lippenstiften hieraan bijgedragen.
Kwik veroorzaakt geheugenverlies, extreme prikkelbaarheid en depressie: allemaal aspecten die officiële biografieën melden over de laatste dagen van het leven van de koningin.
Voor Elizabeth I was het fysieke aspect een ware obsessie: tijdens haar regeerperiode werd een wet aangenomen die kunstenaars verbood om niet-vleiende portretten van de koningin te schilderen - ook al lekten een aantal niet-officiële portretten waarop de veroudering te zien is toch uit.
Onder de doodsoorzaken van Elizabeth, schetsen historici enkele mogelijkheden naast vergiftiging door gebruikte cosmetica:
• Virale infectie of kanker;
• Problemen met de bloedsomloop veroorzaakt door de koninklijke ring die Elizabeth 45 jaar lang niet heeft verwijderd; de artsen adviseerden een chirurgische ingreep om het te verwijderen, maar zij verzette zich ertegen.
Er zijn geen zekerheden over wat werkelijk de oorzaak van haar dood is: in ieder geval vertellen al die mogelijkheden veel over het karakter van een persoonlijkheid dat een onuitwisbare stempel achter heeft gelaten in de geschiedenis.
