De foto van de eeuw: wetenschappers fotograferen voor de eerste keer in de geschiedenis een zwart gat
Zwarte gaten zijn enkele van de meest fascinerende onderwerpen voor astronomen en geleerden. Deze kosmische objecten, gekenmerkt door een zo hoge dichtheid dat ze alles om hen heen aantrekken, waaronder het licht, zijn decennia lang het onderwerp geweest van indirecte studies: omdat ze onmogelijk rechtstreeks te onderzoeken waren, werden ze bestudeerd door het gedrag van objecten dicht bij hen, zoals sterren of gaswolken die op deze enorme onzichtbare massa reageerden.
Een team van 250 wetenschappers uit 18 verschillende landen (voor een totaal van ongeveer 30 instituten) slaagde er echter in een historische mijlpaal te behalen in de studie van deze lichamen: een zwart gat werd feitelijk voor het eerst in de geschiedenis gefotografeerd.
De protagonist van de onderneming is de Event Horizon Telescope, oftewel een samenwerking tussen vele radiotelescopen verspreid over de hele wereld; door hun krachten te bundelen, hebben ze een soort maxi-telescoop gemaakt ter grootte van de aarde, in staat om de radiogolven te onderscheppen die worden uitgezonden door de fotonen die zich bevinden in het gebied rond het zwarte gat vlak voordat ze worden ingeslikt. En het is aan hen te danken dat we dit verbazingwekkende beeld van het zwarte gat M87, gelegen in het centrum van het VirgoA-stelsel, kunnen zien.
We moeten echter niet denken dat de foto in een fractie van een seconde is gemaakt, zoals we gewend zijn. Elk observatiestation heeft in april 2017 gedurende verschillende achtereenvolgende dagen informatie uit dat deel van het universum vastgelegd. De gegevens van elke radiotelescoop, samen met de gegevens die door alle anderen zijn verzameld, werden vervolgens in twee jaar bewerkt door de leidende experts op het gebied van instrumentatie, software en theoretische modellen.
Het resultaat van de complexe bewerking is het beeld van het zwarte gat, of liever gezegd het beeld van de donkere schaduw dat het zwarte gat, onmogelijk om te "fotograferen" in de strikte zin van het woord, omdat het geen licht uitstraalt, projecteert op het omringende licht.
Een wereldwijd doel dat enthousiaste scenario's opent in de studie van de ruimtecellen, en dat ons misschien iets meer laat begrijpen over dit mysterieuze wetenschapsgebied.
