“Nooitgedachtland” bestaat en is te vinden in Italië: de fascinerende geschiedenis van Ferdinandea
Praten over "Nooitgedachtland" brengt ons onmiddellijk met onze geest in fantastische, sprookjesachtige en legendarische sferen. Suggesties vol charme, maar die soms een veel waarachtiger antwoord kunnen hebben dan het lijkt. Het land waarover we je gaan vertellen, bestaat namelijk, alleen... je kunt het niet zien. Of beter gezegd, het is niet altijd zichtbaar.
Waar hebben we het over? Over een eiland in de Middellandse Zee, voor de Siciliaanse kust, tussen Italië en Tunesië. Het is bekend onder 7 verschillende namen, maar hier noemen we het met de bekendste: Ferdinandea. Ben je klaar om op reis te gaan om een gebied te ontdekken met een geschiedenis die even fascinerend als merkwaardig is en dat zelfs tot diverse diplomatieke incidenten heeft geleid?
via Natural History Museum Blog
Natural History Museum Library, London/Wikimedia Commons
In juni 1831 werden in het zuidwestelijke deel van Sicilië seismische verschijnselen met een zeer sterke intensiteit geregistreerd, vergezeld van vele signalen die aankondigden dat er iets groots gebeurde onder de wateren van de Middellandse Zee. Uitademing van zwavelzuur, rookkolommen, lava en puimsteen rezen op uit de zee, die borrelde en steeds troebeler leek, met als gevolg de dood van vissen.
Kortom: bijna een scenario uit de hel, bevestigd door zowel de lokale bevolking als door de zeilers en vissers die op die wateren vaarden. De rook, steeds hoger, onthulde na een paar dagen, tussen gebrul en puin, een verrassing: precies waar al die verschijnselen zich hadden geconcentreerd, verscheen een eilandje, compleet met een krater waar as en dampen uit kwamen.
Camillo De Vito/Wikimedia Commons
Met een omtrek van 4 km en een hoogte van 60 meter was het eiland Ferdinandea half juli ontstaan. Naarmate de dagen verstreken, werd zijn vorm beter gedefinieerd en begon het nieuws van zijn verschijning de ronde te doen, wat nogal wat opschudding veroorzaakte. Afgezien van de geologische en wetenschappelijke aspecten duurde het echter niet lang voordat deze strook land het object werd van zeer specifieke politieke doeleinden. De belangrijkste reden? Zijn super-strategische positie, in het midden van de Middellandse Zee: een uitstekende aanlegplaats voor civiele en militaire boten.
Zo ontstond er samen met het eiland een reeks territoriale geschillen die vele jaren duurden. Hoewel de Ferdinandea deel uitmaakte van de Bourbon-gebieden van het Koninkrijk van de Twee Siciliën, namen de Britten, op een uitkijkpost in Malta, bezit van het land, plantten hun vlag en doopten het "Graham". De Bourbons reageerden en, ter plaatse aangekomen, vervingen ze de Engelse vlag door hun eigen vlag. Maar dit was nog niet alles, want na ongeveer een maand waren de Fransen aan de beurt, die op Ferdinandea landden en het "Julie" noemden.
Ondertussen was het hetzelfde eiland dat tekenen van "beweging" vertoonde. Aardverschuivingen en erosies volgden elkaar op en geologen ontdekten dat het in korte tijd had kunnen zinken, net zoals het tevoorschijn was gekomen. Voornamelijk samengesteld uit tefra, een nogal kwetsbaar en gemakkelijk erodeerbaar vulkanisch gesteente, vernietigde de golfbeweging van de zee wat er was ontstaan, waardoor het eiland weer onder water kwam te staan. En zo gebeurde: begin december was er van Ferdinandea (of Graham, Julie, Nerita, Corrao, Sciacca of Hotham) slechts een rand van lavasteen over die nauwelijks zichtbaar was op zee.
Constant Prévost and a French artist/Wikimedia Commons
In 1846 en 1863 kwam het eiland weer tevoorschijn en volgens oude kronieken lijkt dit al gebeurd te zijn rond de derde eeuw na Christus.
Het eiland is er nog steeds, ongeveer 7-8 meter diep, en door te duiken is het mogelijk om het te zien. Hoe is dit allemaal mogelijk? Simpel: dit eiland is niets meer dan de punt van een vulkanisch gebouw, ondergedompeld samen met vele anderen in de buurt. Als zodanig is het onderhevig aan beweging en de actie van de zee. Bovendien staat het hele gebied van Sicilië altijd bekend om seismische activiteit en vulkanisme, en de geschiedenis van Ferdinandea bevestigt dit op een unieke manier.
Komt vroeg of laat het moment voor een vijfde verschijning van dit ongelooflijke mediterrane vulkanische eiland? De tijd zal het leren. Kende je zijn geschiedenis?
