Honden leren taal zoals mensen: zij zijn de enige dieren die dat kunnen
Honden worden beschouwd als de beste vrienden van de mens: ze zijn extreem loyaal en, indien getraind, in staat om te reageren op de commando's van hun baasjes. Als we ons huisdier bij zijn naam noemen, kwispelt het vaak met zijn staart; als we hem uitnodigen dichterbij te komen, een woord begeleidend met een handgebaar, zien we dat hij naar ons toe komt. Honden kunnen niet praten, maar het zijn de enige dieren die taal kunnen leren zoals mensen dat doen: hun hersenen reageren op de woorden die ze horen. Wetenschappers, geïntrigeerd door dit gedrag, hebben geprobeerd te begrijpen wat er in de hersenen van honden gebeurt als ze geluidsstimuli horen.
Wat gebeurt er als een persoon een auditieve stimulus ontvangt? De hersenen verwerken de intonatie en emotionele kracht van de gehoorde woorden, om vervolgens hun betekenis te ontcijferen. Een team van wetenschappers van de Universiteit Eotvos Lorànd (Hongarije) heeft ontdekt dat het brein van honden werkt zoals dat van mensen: het berekent de intonatie van wat het hoort en vervolgens de betekenis van het woord. Het enige verschil met mensen is dat de hond de rechterhersenhelft gebruikt, terwijl wij de linkerhersenhelft gebruiken.
“Het is een belangrijke vraag, want honden zijn een soort zonder woorden, maar ze reageren correct op die van ons”, zegt neurowetenschapper Attila Andics. Het is geen toeval dat sommige honden de namen van individuele objecten kunnen herkennen en deze kunnen koppelen aan het specifieke object. Het is ook geen toeval dat honden een woord kunnen associëren met een bepaalde handeling. Bij de onderzoekers waren 12 gezelschapshonden betrokken (zes border collies, vijf golden retrievers en een Duitse herder). Vervolgens trainden ze hen om in een MRI-apparaat te gaan liggen. Hier luisterden de honden naar een trainer die positieve woorden uitsprak, zoals "intelligent", "goed", "goed gedaan", en neutrale woorden, zoals “nog” of "als" - met steeds verschillende intonaties. Ondertussen scanden de machines de hersenactiviteit van de honden.
Wetenschappers hebben zodoende gezien dat ook het brein van honden, net als dat van de mens, de geluiden verwerkt van woorden die extern worden uitgesproken volgens een hiërarchie: eerst wordt de toon geanalyseerd, dan de emotionele component, en vervolgens de betekenis van het woord. Geleerden zeggen: "We kunnen dit afleiden uit onze interacties met honden, maar het is enigszins verrassend omdat honden niet praten en hun communicatiesysteem [blaffen] geen duidelijke scheiding heeft tussen betekenis en intonatie." Ze vervolgen: "En omdat huisdieren de afgelopen 10.000 jaar naast mensen zijn geëvolueerd, maken honden speciaal gebruik van dit oude vermogen om menselijke emoties te verwerken. Dit helpt verklaren waarom honden zo succesvol zijn in een samenwerking met ons."
