Jij kan mogelijk aan zelfsabotage doen, maar je kan het leren herkennen en leren niet te doen
Veel mensen hebben 't meegemaakt in hun leven dat ze zelfsabotage pleegden zonder te weten hoe dit precies komt. Maar wat is zelfsabotage precies, waarom gebeurt het en wat kan je doen dat het niet gebeurt? Laten we daar samen naar kijken.
via Mind Tools
Wat is zelfsabotage?
Heb je wel eens van de term zelfsabotage gehoord? Misschien ervaar je dat nu wel of heb je dat in het verleden wel ervaren. Of misschien zie je het iemand in je omgeving het doen en kon je het niet echt een naam geven. We proberen uit te leggen wat het is. Je dwarsboomt je eigen plannen, het kunnen bereiken van je doelen, hetgeen wat je bereikt hebt doe je teniet en ben je hier in meer of mindere mate bewust van.
Dat dit tot negatieve stemmingen leidt, dat ligt voor de hand en is niet aan te ontkomen. Je raakt het vertrouwen in jezelf kwijt en je voelt woede en kost 't de nodige energie om weer opnieuw te beginnen en raak je echt in een vicieuze cirkel. Zelfsabotage kan zich op het werk voordoen, in de sociale sfeer en je privéleven. Op al deze terreinen in je leven kan je ermee te maken krijgen, maar het probleem zit in jezelf en alleen door te begrijpen hoe het allemaal komt kan je ervan af proberen te komen. Zo raak je bevrijd van het gevoel voortdurend te falen.
Waarom gooien we onze eigen ruiten in?
Er kunnen verschillende redenen voor zelfsabotage zijn:
- Faalangst:er wordt wel gezegd dat als je continu aan negatieve scenario's denkt dat ze dan uit zullen komen. Anders gezegd, je bent bang dat je het niet goed zal doen of dat je de uitdaging niet aankan die je bent aangegaan of denken dat dit zo is. Het is een houding waarmee je jezelf dwarsboomt en leidt er feitelijk toe dat je ook faalt. Maar dit heeft echter niks te maken met het feit of je nou iets wel of niet kan!
- Zelfvertrouwen:zonder vertrouwen in jezelf is het lastig om veel situaties het hoofd te bieden die wel het nodige zelfvertrouwen vergen. Denken dat je niet goed genoeg bent is zeker niet de beste manier om succes te boeken.
- Zelfcorrectie:soms kan het zo zijn dat je op een of andere manier doelbewust je eigen ruiten ingooit om vervolgens later de schade te herstellen en zo aan zelfvertrouwen te winnen. Je maakt in wezen iets kapot zodat je het vervolgens zelf kan repareren en doe je alles in je eentje en heb je het gevoel dat je controle hebt over situaties, maar dat je deze ook kunt "redden." 't Is een zeer ongezonde manier om zelfvertrouwen te tanken.
Dit alles, zoals eerder gezegd, maakt dat je eraan gewend raakt dat iets niet lukt, voedt het gevoelens van frustratie en angst en treft dit meerdere terreinen in je leven, waardoor het gevoel dat je waardeloos bent alleen maar toeneemt. Maar wat kan je doen om deze zichzelf herhalende, niet te stoppen kwelling, waar je zelf je grootste vijand bent, te doorbreken?
Hoe je de patronen van zelfsabotage kan doorbreken
- Realiseren dat je jezelf saboteert:de eerste stap moet natuurlijk zijn dat je beseft dat je zelfsabotage pleegt. Je moet daartoe analyseren welke wensen je koestert, wat de dingen zijn die je al heel lang wilt doen maar altijd hebt uitgesteld of wat je doelen zijn waarvan je bang bent die niet te kunnen halen. Bedenk wat de redenen zijn waarom de dingen zijn zoals ze zijn en waarom je je plannen niet tot een succesvol einde hebt weten te brengen.
- Kijk wat je voelt:wat veroorzaakte de zelfsabotage? Welke dingen voelde je op dat moment? Je emoties begrijpen zoals bijvoorbeeld boosheid, is zeer belangrijk wanneer je om wilt kunnen gaan met hoe je emotioneel gezien reageert, zonder dat je dan in een zelfdestructieve draaikolk terechtkomt; wat mogelijk ook consequenties voor anderen heeft.
- Schrijf je gedachtes op:op het moment dat je zelfsabotage pleegt, probeer dan op te schrijven hoe je over jezelf denkt op dat moment of hoe anderen over jou denken. Dit helpt je doorgronden welke overtuigingen ten grondslag liggen aan je handelingen die tot zelfsabotage leiden en hoeveel daarvan werkelijk strookt met de realiteit en rationeel klopt.
- Wat kan je opmaken uit je zelfsabotage:als je je zo gedraagt dan is daar een reden voor. In plaats van boos te worden op jezelf en het feit dat je een contraproductieve houding hebt en je zo negatiever gaat denken over jezelf kan je deze innerlijke manifestatie ook omarmen en hem zien als een raadgever. Je kan veel leren wanneer je naar jezelf luistert zonder oordelen en haal je zo het beste uit dit negatieve aspect in je leven. Je leert zo iets extra's over jezelf en kan je dingen veranderen.
5. Jij bent niet je gedachtes:de dingen die je tegen jezelf zegt kunnen je negatieve gevoelens en je zelfsabotage erger maken. Begin erop te letten wat je tegen jezelf zegt, wat je denkt: niet alleen over jezelf maar ook over anderen. Kijk ook in deze situatie of de manier waarop je vanbinnen met jezelf omgaat en met mensen om je heen of dit is gebaseerd op concrete redenen of dat dit alles voortkomt uit gevoelens van boosheid, overtuigingen die niet kloppen of gebrek aan zelfvertrouwen. Als je bijvoorbeeld blijft zeggen "het lukt me nooit" werk je zelfsabotage in de hand. Het is ook niet daadwerkelijk gezegd dat het je nooit zal lukken. Verander je denkpatroon en wees aardiger; voor jezelf en voor anderen. Ga tegen jezelf zeggen dat je alles in huis hebt om je wensen te verwezenlijken. Dit is een kleine stap die je kan zetten om een negatief beeld van jezelf om te zetten in een positieve.
6. Wees lief voor jezelf:alvorens opnieuw te kunnen bouwen moet je eerst iets kapotmaken. Dus nadat je hebt ingezien wat de redenen zijn die de basis vormden voor de zelfsabotage en nadat je hebt afgerekend met de negatieve opvattingen die niet kloppen is het tijd om nieuw bewustzijn te kweken en dus ook nieuwe manier van gedragen eigen kan gaan maken. Wil je leren hoe je jezelf kan ondersteunen in plaats van te ondermijnen, dan moet je positief op jezelf inpraten en jezelf aanmoedigen dat je een taak zal afmaken zonder deze uit te stellen, al is de tijd die je nog rest voor deze taak nog zo weinig. Wat het resultaat ook moge zijn, het feit dat je je tot het laatste moment hebt ingespannen zonder op te geven zal ervoor zorgen dat een groot deel van je schuldgevoel en zelfminachting verdwijnt.
7. Beloon jezelf:wanneer het gelukt is zelfsaboterend gedrag de baas te worden en je 't resultaat krijgt waar je je voor hebt ingespannen, gun jezelf dan een beloning. Feliciteer jezelf met je overwinning en geef jezelf een compliment en geniet van je gloriemoment.
8. Herken de piekmomenten:er zijn specifieke momenten op de dag waar we sneller en nadrukkelijker zelfsabotage kunnen plegen en dat zijn dan ook de momenten waar je meer mentale energie overhebt. Welke momenten dat zijn kan per persoon en hangt sterk af van het chronotype:ben je een ochtend- of avondmens? Op basis van je chronotype pas je gedurende de uren dat je piekt je gewoontes aan en concentreer je je op iets positiefs en productiefs en organiseer je dit tot in de kleinste details.
Zelfsabotage plegen kan je te boven komen wanneer je deze punten onthoudt!
Tot slot, neem deze belangrijke overwegingen mee om uit het zelfsabotageproces te stappen:
- Behandel jezelf als iemand van wie je houdt. Je zou je bijvoorbeeld toch nooit zo negatief uitlaten over een ander, waarom zou je dat dan wel over jezelf doen?
- Tussen succes en falen zitten vele stappen en tussenfases, wees niet te strak bij het bepalen op welk punt je je precies bevindt.
- Probeer je niet te schamen voor de zelfsaboterende dingen die je doet, probeer ze te doorgronden en jezelf te vergeven.
- Een stap tegelijk. Voor verandering is tijd nodig en krijg je niet van de ene op de andere dag gedaan. Werk traag maar gestaag!
En jij? Heb jij je eigen ruiten wel eens ingegooid? Is het jou gelukt om jezelf te betrappen op zelfsabotage en hier iets aan te doen?