Kunstmatige intelligentie heeft het voor het eerst mogelijk gemaakt om een opgerolde papyrus te ontcijferen
Kunstmatige intelligentie stelt ons in staat elke dag meer en meer te bereiken waar dat tot gisteren onmogelijk leek: in dit geval gaat het om een uitzonderlijke archeologische ontdekking, gedaan dankzij een student informatica. Dit is waar het allemaal om draait en waarom het zo ongelooflijk is.
De ontdekking van de oude opgerolde papyri van de stad Herculaneum
Kunstmatige intelligentie heeft ons veel te bieden, en ondanks de angsten die gepaard gaan met het gebruik ervan, valt niet te ontkennen dat het ons een grote toegevoegde waarde kan bieden als het op de juiste manier wordt gebruikt. Elke dag horen we buitengewoon nieuws over de groeiende kracht ervan en de mogelijkheden die het ons blijft bieden, maar in dit geval willen we ons concentreren op de fenomenale ontdekking met betrekking tot de archeologische sector.
De ontdekking betreft de Vesuvius, de beroemdste vulkaan van Europa en gelegen op een dominante positie boven de Golf van Napels, in Italië. Bijna 2000 jaar geleden, in 79 na Christus, bleven enkele papyrusrollen van een bibliotheek van de oude Romeinse stad Herculaneum begraven na een uitbarsting, waardoor ze al die tijd verborgen bleven. De opgerolde papyri verkoolden tijdens het catastrofale fenomeen, dat, zoals bekend, ook de stad Pompeii verwoestte. Er lagen honderden begraven rollen, die ongeveer twintig meter onder de vulkanische lava terechtkwamen. De eerste pogingen om ze te openen gingen gepaard met de angst de papyri te beschadigen, waardoor ze onleesbaar hadden kunnen worden. Dankzij een student computerwetenschappen was het echter mogelijk een woord te ontcijferen dat in een van deze zeer oude perkamenten was geschreven.
Een student slaagde erin dankzij kunstmatige intelligentie een opgerolde papyrus te ontcijferen
Univ. of Kentucky Pigman College of Engineering/Youtube screenshot
Luke Farritor, een 21-jarige student aan de Universiteit van Nebraska-Lincoln in de VS, slaagde erin kunstmatige intelligentie te gebruiken om de rollen te scannen. De man trainde de AI om inktachtige elementen te kunnen identificeren die in 3D-scans vrijwel onzichtbaar zijn. Farritor ontwikkelde een machine learning algoritme dat bepaalde Griekse letters op verschillende lijnen van de opgerolde papyrus detecteerde, met behulp van subtiele, kleinschalige verschillen in oppervlaktestructuur om het neurale netwerk te trainen en de inkt te verbeteren. Bij het analyseren van de resultaten kwam het eerste ontcijferbare woord op de papyri naar voren: het gaat om πορϕυρας, oftewel "porphyras", wat "paars" betekent.
Michael McOsker van het University College in London, Engeland, zei dat "het zien van Luke's eerste woord een schok was. Het is Grieks." Papyroloog Federica Nicolardi van de Universiteit van Napels en lid van de academische commissie die de bevindingen van Farritor onderzocht, zei: "Toen ik het eerste beeld zag, was ik geschokt. Het was een droom. Nu kan ik daadwerkelijk iets zien in een perkament." Het is buitengewoon opwindend om gesloten woorden in een boekrol daadwerkelijk te kunnen visualiseren, aldus Thea Sommerschield, een onderzoeker op het gebied van het oude Griekenland en het oude Rome aan de Ca' Foscari Universiteit in Venetië, Italië.
De wedstrijd om de opgerolde papyrus te ontcijferen
Luke had deelgenomen aan een wereldwijde wedstrijd waarin hij werd uitgenodigd het eerste woord te ontcijferen dat in een van de verkoolde boekrollen uit de oude Romeinse stad Herculaneum stond. Zijn strategie zou nuttig kunnen zijn bij het opnieuw boven water halen van de geschriften van de enige intacte bibliotheek uit de Grieks-Romeinse oudheid. De wedstrijd, de Vesuvius Challenge, biedt verschillende prijzen, waarbij de eerste plaats een winst van 700.000 dollar is voor het kunnen lezen van vier passages of meer van de opgerolde papyri. Farritor werd uitgeroepen tot winnaar van de "eerste letters" -prijs en won 40.000 dollar omdat hij meer dan tien tekens kon ontcijferen op een plek op de boekrol van slechts 4 vierkante centimeter. Youssef Nader, een afgestudeerde student aan de Vrije Universiteit van Berlijn, Duitsland, werd tweede en ontving $10.000.
Toen de papyri werden ontdekt, kon men zich zeker niet voorstellen dat we ze op een dag dankzij kunstmatige intelligentie zouden kunnen lezen. Het was de 18e eeuw toen arbeiders enkele overblijfselen vonden in een luxueuze villa, die waarschijnlijk toebehoorde aan de familie van de schoonvader van Julius Caesar. De mogelijkheid om deze teksten te lezen zou potentieel een revolutie teweeg kunnen brengen in wat we vandaag de dag weten over de oude geschiedenis en literatuur. In feite is wat er tot op de dag van vandaag is gebeurd het resultaat van het werk van schriftgeleerden, die door de eeuwen heen vele kopieën met de hand hebben gemaakt. De bibliotheek van Herculaneum beschikt over werken die nergens anders zijn gereproduceerd, maar het zijn directe bronnen die door de auteurs zelf zijn geschreven.
De tot nu toe geanalyseerde fragmenten zijn alleen degenen die open zijn en betrekking hebben op werken in het Latijn, maar vooral op Griekse teksten die de filosofische school van Epicurus en Philodemus volgen en die thema's behandelen die verband houden met muziek, retoriek en genoegens. Meer dan zeshonderd opgerolde papyri, waarvan de meeste worden bewaard in de Nationale Bibliotheek van Napels, en andere in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, zijn nog steeds intact, maar ongeopend. Anderen zijn te vinden op de lagere verdiepingen van de villa, die nog niet zijn opgegraven. Het enthousiasme van papyrologen is enorm en deze methode zou kunnen leiden tot de mogelijkheid om de volledige tekst van de boekrol te achterhalen, beweren ze, inclusief de titel en de auteur.
Kunstmatige intelligentie: hoe kan het bijdragen aan archeologische ontdekkingen?
Kunstmatige intelligentie speelt dus ook op het gebied van archeologisch onderzoek een steeds crucialere rol. Het gebruik ervan kan op verschillende manieren worden benut, waaronder:
- 3D-reconstructies: AI kan worden gebruikt om gedetailleerde driedimensionale modellen van artefacten of archeologische vindplaatsen te maken, waardoor experts deze diepgaand kunnen analyseren.
- Beeldanalyse: kan een groot aantal afbeeldingen met hoge resolutie onderzoeken, inclusief lucht- of satellietfoto's, om archeologische vindplaatsen te lokaliseren en te documenteren, of terreinkenmerken te detecteren die niet met het blote oog zichtbaar zijn.
- Koolstofdatering: kan betrokken zijn bij de analyse van koolstofgegevens, om de ouderdom van artefacten of organische monsters te bepalen, waardoor nauwkeurigere chronologieën kunnen worden vastgesteld.
- Vertaling en analyse van oude teksten: kan worden gebruikt om oude manuscripten, inscripties of documenten in verloren talen te vertalen, waardoor geleerden toegang krijgen tot informatie die belangrijk is voor het begrijpen van de geschiedenis en cultuur uit het verleden.
- Voorspelling van archeologische vindplaatsen: kan worden gebruikt om geospatiale gegevens te verwerken en de potentiële locatie van nieuwe archeologische vindplaatsen te voorspellen, waardoor tijd en energie wordt bespaard bij veldonderzoek.
Het gebruik ervan in archeologisch onderzoek kan daarom de nauwkeurigheid ervan verbeteren en de tijden versnellen, bijdragen aan ontdekkingen die anders niet mogelijk zouden zijn en een nuttig instrument worden om het doel te bereiken, om vervolgens te worden onderworpen aan deskundige menselijke evaluatie, wat essentieel blijft.
Wat vind jij van deze ongelooflijke ontdekking?
