Een nieuwe studie ontdekt de ware leeftijd van de maan: het is niet wat we dachten
De maan wordt al duizenden jaren geobserveerd, maar slaagt er nog steeds in ons te verrassen, te ontroeren en veel geheimen voor ons te verbergen: een daarvan is onthuld door een nieuwe studie en betreft de werkelijke leeftijd ervan, anders dan we dachten.
De maan, onze enige natuurlijke satelliet
Veel mensen houden ervan om de maan te observeren, die bijna elke nacht en vanuit elk deel van de wereld zichtbaar is. Het is een inspiratie voor dichters, kunstenaars en muzikanten, onze enige natuurlijke satelliet en het dichtstbijzijnde hemellichaam bij de aarde, op een afstand van ongeveer 384.400 kilometer. De omvang is een kwart van die van onze planeet, met een diameter van ongeveer 3.474 kilometer. We kunnen het bewonderen dankzij het zonlicht dat op het oppervlak reflecteert, en op basis van de positie van de aarde, de maan en de zon kunnen we de verschillende fasen zien, oftewel een volle maan, nieuwe maan, eerste kwartier of tweede kwartier. Het heeft een sterke invloed op de getijden vanwege zijn zwaartekracht en er wordt aangenomen dat het ook een impact heeft op de landbouw.
Hoewel het al duizenden jaren wordt waargenomen en bestudeerd, slaagt het er nog steeds in ons te verbazen en belangrijke informatie voor ons te verbergen. Egyptenaren, Babyloniërs, Grieken en Sumeriërs hadden er een zeer beperkte kennis van, en associeerden het meestal met goden en mythologieën. Tijdens de wetenschappelijke revolutie van de 16e en 17e eeuw slaagde Galileo Galilei erin om met een telescoop het oppervlak te observeren dat vergelijkbaar was met dat van de aarde, waarbij hij kraters, bergen en maanzeeën ontdekte, tot de verkenning van de Sovjet-Unie kwam met de lancering van de Luna 2 en de eerste maanlanding van de astronauten van Apollo 11 in 1969. De informatie die over deze satelliet is verzameld, komt echter niet overeen met de werkelijkheid, althans wat betreft de datum van zijn vorming. Een recente studie heeft licht geworpen op dit aspect en heeft de ware leeftijd van de maan ontdekt.
De ware leeftijd van de maan onthuld door de studie
Neil A. Armstrong/Wikimedia commons-https://images.nasa.gov/details/as11-40-5903
De Apollo 17-missie maakte het mogelijk nieuwe maanfragmenten te onderzoeken. Deze recente controles hebben het idee tenietgedaan dat de satelliet 4,5 miljard jaar oud is, zoals tot nu toe werd geschat en ondersteund. In werkelijkheid is onze maan veel ouder dan we dachten: de werkelijke leeftijd is minstens 4,46 miljard jaar, dus veertig miljoen jaar ouder dan de vorige theorie. Philipp Heck, co-auteur van het onderzoek en professor aan de Universiteit van Chicago, en de wetenschappers met wie hij samenwerkte in de nieuwe analyse, geloven dat meer zekere dateringen zouden kunnen bijdragen aan het begrijpen van hoe de maan, maar ook de aarde, werd gevormd. "Zonder de maan zou het leven op aarde anders zijn. Het is een deel van ons natuurlijke systeem dat we beter willen begrijpen, en onze studie biedt een klein stukje van de puzzel in het hele plaatje", verklaarde hij.
Ondanks talloze en gedateerde onderzoeken zijn we nog lang niet met zekerheid de oorsprong van onze planeet en de satelliet die om ons heen zweeft, aan het ontdekken, maar de meest geaccrediteerde hypothese voor dit laatste is die van de gigantische inslag: de maan zou zijn gevormd uit materiaal dat werd uitgestoten tijdens een botsing tussen een hemellichaam met afmetingen vergelijkbaar met die van Mars, genaamd Theia, en de aarde die zich nog in haar oorspronkelijke fase bevond. De zwaartekracht zou dit uitgeworpen materiaal hebben beïnvloed en leven aan de maan hebben gegeven, maar het is nog niet mogelijk geweest om te bepalen wanneer deze botsing plaatsvond en hoe lang het duurde voordat de satelliet zich vormde. De wetenschap was zich ervan bewust dat de maan "heel oud" was, dankzij vele jaren van testen en onderzoek, maar over de precieze leeftijd werd nog altijd gediscussieerd.
De technieken die worden gebruikt om maanstof te analyseren
Wetenschappers zijn, gebruikmakend van de meer ontwikkelde dateringstechnologie, tot deze nieuwe conclusie gekomen: dankzij atomaire sonde tomografie, waarmee de microstructuur van atomen kan worden geanalyseerd, kon het onderzoeksteam het maanstof dat werd verzameld en naar de aarde gebracht door astronauten tijdens de Apollo 17-missie in 1972 nauwkeuriger observeren. Sindsdien zijn mensen nooit meer teruggekeerd naar de maan, maar deze nieuwe studie heeft kunnen vaststellen dat het stof microscopisch kleine kristallen bevat die zijn samengesteld uit zirkoon: dit is het oudste vaste materiaal dat we kennen, gevormd na de inslag die leven gaf aan de satelliet. Door de kracht van de inslag smolt het gesteente, waardoor een oceaan van magma ontstond, die na afkoeling het maanoppervlak werd.
De zirkoonkristallen in het stof vertellen ons daarom de minimumleeftijd van de maan. Door de snelheid van de atomen te meten, begrepen wetenschappers welk materiaal het was, en slaagden ze erin de datum van oorsprong vast te stellen. "Pas na die gigantische inslag werd de aarde bewoonbaar", legt de hoofdauteur van het onderzoek, die tevens directeur is van het Negaunee Interactive Research Center, uit. De maan stabiliseerde de rotatie-as van de aarde, waardoor de ontwikkeling van het leven op onze planeet stabieler werd. “Om de oorsprong van de aarde beter te begrijpen, moeten we ironisch genoeg eerst de maan bestuderen,” voegde Heck eraan toe, wiens doel het is om monsters van oudere zirkoonkristallen op te sporen en deze te vergelijken met monsters van het oppervlak van Mars. "Ruimtemissies lijken misschien duur, maar er kan veel kennis worden verkregen uit mineraalmonsters op andere planeten. Het is een kleine prijs die moet worden betaald", concludeerde hij.
Ben je het daarmee eens?
