Het lijkt een mythologisch dier, maar het bestond echt: we presenteren je het "hellevarken"
Zijn “helse” wezens slechts een verzinsel van de fantasie? Niet echt: in het verleden bestond er een nogal verontrustend wezen dat tegenwoordig nog steeds zo genoemd wordt. Hier is hoe het leefde en alle kenmerken van dit uitgestorven dier.
Wie waren die hellevarkens?
Max Bellomio/Wikimedia commons - CC BY-SA 4.0
Het wordt "hellevarken" genoemd, maar de wetenschappelijke naam is entelodontidae. Hoewel het niet langer op aarde bestaat, zwierf het ooit over onze bodem zonder de mogelijkheid te hebben ons te terroriseren, aangezien het geen tijdgenoot van de mens was. Ook al heeft niemand hem ooit ontmoet, dit wezen behoort niet tot de mythologie of een legende die verband houdt met de onderwereld: hij heeft echt bestaan. Dit wordt aangetoond door de fossiele vondsten die vertellen over zijn morfologie, zijn gewoonten en zijn dieet. Laten we beginnen bij de naam: entelodontidae is een wetenschappelijke naam die wordt gegeven aan een hele uitgestorven familie, waartoe primitieve en grote dieren behoorden. De term “varken” zou misleidend kunnen zijn en mensen doen denken dat deze wezens de voorouders waren van moderne varkens: mis.
Hellevarkens zijn verwant aan walvissen en nijlpaarden, hoewel hun uiterlijk heel anders is. Deze wezens verschenen tijdens het Eoceen en Oligoceen, ongeveer 38-16 miljoen jaar geleden, en ontwikkelden zich in Mongolië, en verspreidden zich vervolgens naar Azië, Europa en Noord-Amerika, totdat ze naar schatting tussen 19 en 16 miljoen jaar geleden uitstierven. Het lijkt erop dat hun voorkeurshabitat het bos was, maar ook alluviale vlaktes. Hun afmetingen waren enorm, zelfs bij de minder imposante exemplaren: het minimumgewicht was in feite 50 kg, maar de grootsten bereikten ongeveer 900 kg, met een lengte van ongeveer twee meter en een hoogte van 1,8 meter.
Kenmerken hellevarkens: structuur en voeding
Heinrich Harder (1858-1935) - The Wonderful Paleo Art of Heinrich Harder/Wikimedia commons - Public Domain
Een van de bekendste soorten van deze familie is de Archaeotherium, die vooral wijdverspreid was in het westen van Noord-Amerika. Alleen al de schedel van deze dieren, die vaak niet in verhouding stond tot de rest van het lichaam, kon een meter lang worden en de analyse van het gebit suggereert dat ze zelfs botten konden breken. Juist deze eigenschap, samen met hun enorme uiterlijk, heeft deze wezens de naam "hellevarkens" opgeleverd. De gevonden artefacten suggereerden dat ze gewend waren om met elkaar te vechten, gezien de gerapporteerde littekens die tot twee centimeter diep waren. Er wordt aangenomen dat tijdens de gevechten het ene exemplaar erin slaagde de hele kop van een ander in zijn bek te passen, maar de benige structuur van de snuit kon de neus en ogen beschermen tijdens deze hevige gevechten.
Ondanks hun tanden die alles konden vernietigen, waren deze dieren niet puur vleesetend: er wordt aangenomen dat ze alleseters waren en dat hun dieet vegetatie omvatte, inclusief bladeren en fruit, maar ook eieren, die met hun platvormige achterste kiezen werden gekauwd. Sommige experts suggereren ook dat het misschien geen roofdieren waren, hoewel het er alle kenmerken van had: het hellevarken beperkte zich waarschijnlijk tot het plukken van de vruchten van de predatie van andere dieren, waardoor ze met een dreigende houding wegliepen van de gevangen karkassen.
Waarom zijn de hellevarkens uitgestorven?
Charles R. Knight/Wikimedia commons - Public Domain
Deze majestueuze kenmerken werden echter door de evolutie verkregen: de eerste exemplaren waren in feite "kleiner", maar na verloop van tijd ontwikkelden ze sterkere kaken, scherpere slagtanden en grotere afmetingen. Bovendien hadden ze benige uitsteeksels op hun wangen waarvan het doel niet precies bekend is. Op de wervelkolom was een uitgesproken bult zichtbaar, vergelijkbaar met die van de moderne bizons en mogelijk bestaande uit vet, een soort energiereserve voor koudere perioden. Aan de uiteinden van hun poten hadden ze hoeven, waardoor ze hun robuuste lichaam konden ondersteunen en zich op ruw terrein konden voortbewegen. Dankzij de ogen in het bovenste deel van de schedel hadden de hellevarkens een enorm gezichtsveld, wat hen, samen met hun bijzonder ontwikkelde reukvermogen, tot perfecte alleseters maakte.
Wat hen na een lange evolutieperiode tot uitsterven bracht, waren waarschijnlijk verschillende oorzaken, waaronder de verandering in ecosystemen en klimaatverandering, evenals de concurrentie met nieuwe roofdieren. In feite waren entelodontidae waarschijnlijk agressieve en zeer territoriale dieren, die de neiging hadden hun leefgebieden te verdedigen tegen mogelijke rivalen. Er wordt ook gedacht dat ze in kleine kuddes en kleine families leefden, hoewel er weinig informatie beschikbaar is over hun sociale organisatie. Tenslotte zijn deze prehistorische zoogdieren verwanten van sommige moderne soorten, maar ze zijn niet de directe voorouders van welk hedendaags dier dan ook. Ze waren niet de enige angstaanjagende wezens die in die periode de planeet bevolkten: ook amphichyonidae, of "beerhonden", werkelijk angstaanjagende roofdieren, zwierven op aarde.
Het zou geen vreedzaam samenleven met de mens zijn geweest, die gelukkig na hun uitsterven arriveerde. Vind je ook niet?
