Een vriend vergeet je nooit: apen herkennen ze zelfs na tientallen jaren zonder elkaar te hebben gezien
We kennen allemaal de grote gelijkenis van Homo Sapiens met zijn twee naaste verwanten, chimpansees en bonobo's. Om ons eraan te herinneren hoe dichtbij de evolutionaire lijnen liggen, zijn er gezichtsuitdrukkingen, vormen van communicatie en sociale dynamiek. En nu zelfs het vermogen om vrienden te herkennen na tientallen jaren afwezigheid, zoals ontdekt door recent onderzoek. Laten we eens kijken waar het over gaat.
Chimpansees en bonobo's herkennen individuen die ze al 25 jaar niet meer hebben gezien
Pexels
De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences, analyseerde een zeer interessant kenmerk bij chimpansees en bonobo's. Onze neven en nichten hebben namelijk laten zien dat ze groepsgenoten herkennen die ze al meer dan 25 jaar niet meer hebben gezien. Bij het zien van eenvoudige foto's reageerden ze enthousiast als er individuen verschenen met wie ze een verleden hadden. Dit lijkt een beetje op wat er met mensen gebeurt. Zoals Christopher Krupenye, hoofdauteur van het onderzoek, opmerkt:
Chimpansees en bonobo's herkennen individuen die ze tientallen jaren niet hebben gezien. En dan is er dit kleine maar significante patroon van verhoogde aandacht voor individuen met wie ze positievere relaties hebben gehad. Dit suggereert dat het meer is dan alleen vertrouwdheid, dus dat apen aspecten van de kwaliteit van sociale relaties bijhouden.
In de praktijk is dit een blijvend sociaal geheugen, het eerste waarbij de mens buiten beschouwing wordt gelaten, wat getuigt van hoe dicht de drie soorten eigenlijk bij elkaar staan.
Chimpansees, bonobo's en het blijvend sociaal geheugen
Freepik
Maar hoe kwamen de onderzoekers erachter dat chimpansees en bonobo's een soort blijvend sociaal geheugen hebben? Voor het onderzoek werden verschillende exemplaren gebruikt die in dierentuinen en opvangcentra leefden. Het onderzoeksteam gebruikte vervolgens foto's van groepsleden die ze al maanden of jaren niet gezien hadden - in één geval zelfs meer dan 25 jaar. Op dat punt moesten de apen naar twee foto's naast elkaar kijken: aan de ene kant onbekende individuen, aan de andere kant oude groepsgenoten. Dankzij eye-tracking was het vervolgens mogelijk om meer aandacht te tonen voor metgezellen dan voor vreemden. Ten opzichte van “vrienden” toonden chimpansees en bonobo's dus veel meer aandacht en transport. Laura Lewis, co-auteur van het onderzoek, zegt hierover het volgende:
We hebben de neiging om de mensapen te zien als wezens die heel anders zijn dan wij, maar in feite laten de resultaten zien dat deze dieren cognitieve mechanismen bezitten die erg lijken op die van mensen, inclusief het geheugen.
De implicaties van geheugenonderzoek bij chimpansees en bonobo's
Pexels
De onderzoeksresultaten geven antwoord op sommige vragen over het gedrag van chimpansees en bonobo's, maar roepen tegelijkertijd andere vragen op. Dit blijvende sociale geheugen kan namelijk hebben bijgedragen aan de evolutie van de menselijke cultuur, waardoor langdurige relaties mogelijk werden, zelfs na lange tijd van elkaar gescheiden te zijn geweest.
Uiteindelijk leiden dergelijke onderzoeken ertoe dat het verschil tussen mensen en de primaten die het dichtst bij ons staan geleidelijk kleiner wordt. Sommige van de fundamentele kenmerken van onze soort komen in feite van heel ver weg. In de toekomst hopen we meer vragen over onze geschiedenis en die van onze naaste familieleden te beantwoorden. Op dit moment kunnen dergelijke onderzoeken echter bijdragen aan het behoud van bedreigde diersoorten. En op zichzelf is dit een uitzonderlijke prestatie.
