"Een fontein van diamanten": spectaculair fenomeen ontdekt in de diepten van de aarde
We weten allemaal waar diamanten vandaan komen, toch? Wat ogenschijnlijk een banale vraag lijkt, intrigeert wetenschappers al jaren. Pas onlangs heeft een onderzoek echter mogelijk het antwoord op dit mysterie gevonden. Als het zeker is dat ze zich diep in de aarde vormen, kunnen ze naar de oppervlakte komen met een ware fontein van diamanten en magma. Laten we eens kijken hoe.
Hoe worden diamanten gevormd?
Freepik
Zoals we in de inleiding al zeiden, vormen diamanten zich in de diepten van de aarde, onder de korst en in de mantel. Alleen daar zijn er feitelijk de juiste omstandigheden van druk, temperatuur en tijd waarin de koolstofatomen de typische bindingen van diamant kunnen vormen. In het bijzonder ontdekten de onderzoekers dat diamanten zich meestal vormen onder lagen kimberliet. Dit is een vulkanisch gesteente dat zich in de oudste en dikste delen van de continenten bevindt, bijvoorbeeld in Zuid-Afrika. Waar, niet verrassend, aan het einde van de negentiende eeuw de diamantkoorts plaatsvond.
Desondanks is tot op de dag van vandaag nooit met zekerheid bekend hoe de diamanten de oppervlakte bereikten. Natuurlijk is er geen gebrek aan veronderstellingen, maar er is nooit aan concreet bewijs geweest. Volgens recent onderzoek gepubliceerd in Nature zou de reden echter kunnen liggen in vulkaanuitbarstingen als gevolg van het breken van tektonische platen.
Fonteinen van diamanten en magma: de resultaten van het onderzoek
Pexels
Het onderzoek, uitgevoerd door onderzoekers van verschillende universiteiten over de hele wereld, zocht daarom naar een verband tussen verschillende ogenschijnlijk niet-gerelateerde gebeurtenissen. Het breken van tektonische platen, uitbarstingen van kimberliet en de herkomst van diamanten werden drie gebeurtenissen die tot één complex proces werden verbonden. En als resultaat van hun onderzoek ontdekten de onderzoekers het bestaan van cyclische patronen die het ritme van supercontinenten in de tijd volgen.
Het team ontdekte een verband tussen het tektonisch uiteenvallen van continenten en kimberlietvulkanisme, oftewel ware “fonteinen” van diamanten en kimberliet-magma. Deze uitbarstingen volgen over het algemeen het uiteenvallen van supercontinenten met zo'n 20-30 miljoen jaar, zoals de statistische studie van eerdere uitbarstingen heeft bevestigd. In de woorden van Dr. Thea Hincks, een van de auteurs van de studie: "Kimberlietuitbarstingen migreren in de loop van de tijd van de continentale randen naar binnen, volgens constante ritmes over alle continenten".
Een echt domino-effect bij de oorsprong van diamanten
Pexels / Freepik
Volgens onderzoekers is er sprake van een heus domino-effect bij de oorsprong van diamanten. Tijdens de rifting, oftewel plaatafscheiding, zakt een deel van de aardkorst in de onderliggende mantel. Dit veroorzaakt soortgelijke stromingspatronen onder het naburige continent, die, terwijl ze langs de continentale wortel bewegen, op hun beurt een aanzienlijke hoeveelheid gesteente verwijderen. We hebben het hier over tientallen kilometers gesteente die de elementen samenbrengen die nodig zijn voor kimberlietuitbarstingen miljoenen jaren later.
Kortom, het onderzoek van het team van Southampton biedt niet alleen nieuwe inzichten in hoe diamanten worden gevormd en hoe ze de oppervlakte bereiken. Het biedt ook een breder beeld van de geologische gebeurtenissen die aan het aardoppervlak ten grondslag liggen. Plaatbreuken reorganiseren niet alleen de mantel, maar beïnvloeden ook het aardoppervlak. En de aanwezigheid van diamanten, die ons bereiken na het oversteken van oceanen van lava en miljoenen jaren.
