Er is een reden waarom we niet kunnen stoppen met het eten van chips, meer dan één reden zelfs

door Janine

19 Januari 2024

Er zijn voedingsmiddelen die moeilijk te weerstaan zijn, voedingsmiddelen en snacks waarvan we, als we er eenmaal aan beginnen, niet meer kunnen stoppen met eten. Een net geopende zak chips blijft bijvoorbeeld niet lang vol. Maar waarom? Een reeks onderzoeken heeft geprobeerd deze vraag te beantwoorden, door de biologische en psychologische mechanismen die ten grondslag liggen aan ons verlangen aan het licht te brengen.

Het geheim is zout: het onderzoek uit 2014

Pexels

Om de inleidende vraag te beantwoorden: een goed startpunt is een onderzoek uit 2014, uitgevoerd op ratten. Onderzoekers hebben interessante verbanden gevonden tussen voedselkeuze en hersenmechanismen. Geconfronteerd met de keuze tussen chips en traditioneel voedsel op basis van granen, vetten en koolhydraten, aten de ratten uiteindelijk de chips. De reden? Het hoogste zoutgehalte.

Wanneer de smaakpapillen zout waarnemen, geven de hersenen dopamine af als beloning. Om deze reden, als de keuze gaat tussen klassiek en hartig eten, zoals chips, zal de keuze voor het laatste tot meer tevredenheid leiden. Het resulterende verlangen kan vergelijkbaar zijn met een echte verslaving. En deze verslaving kan verergeren bij een combinatie van vetten, koolhydraten en zout, wat de ervaring nog lonender maakt.

Meer zout, meer trek: het onderzoek uit 2017

Freepik

Zout stimuleert echter niet het door de hersenen geactiveerde beloningsmechanisme: in de praktijk dient het niet alleen om dopamine vrij te maken. Volgens een onderzoek uit 2017 verhoogt de consumptie van voedingsmiddelen met een hoog zoutgehalte op zichzelf de dorst niet, omdat dit niet direct verband houdt met de urineproductie. Het echte resultaat van het onderzoek bij ratten is echter een ander: het verband tussen zout, honger en metabolisme. In de praktijk kan een hoge inname van smakelijk voedsel, zoals chips, volgens onderzoekers van de Vanderbilt University het hongergevoel en daarmee de voedselinname zelf vergroten. Als gevolg hiervan kan het leiden tot gewichtstoename en ons hongeriger maken, zelfs als dat niet nodig is.

Waarom we niet zonder calorierijk voedsel kunnen: het onderzoek uit 2023

Pexels

Een laatste onderzoek, gepubliceerd in 2023, onderzocht de kwestie van het onophoudelijke verlangen naar voedsel, dat niet uitsluitend verband houdt met het hongergevoel. Uit de studie bleek dat AGE’s, oftewel Advanced Glycation End products, verantwoordelijk zijn voor een toename van de wens om calorierijk en smakelijk voedsel te consumeren, zoals aangeboden door fastfoodrestaurants. In de praktijk maken AGE's gebruik van tyramine, een stof die zowel in ons lichaam als in sommige voedingsmiddelen aanwezig is, en zo de aanmaak van ghreline, het hongerhormoon, stimuleren.

Kortom, er zijn verschillende redenen waarom we niet kunnen stoppen met het leegeten van een zak chips. Of we willen altijd een tweede Bic Mac nadat we de eerste op hebben. Het zout dat in deze voedingsmiddelen wordt gebruikt is hiervoor grotendeels de verantwoordelijke, maar het is zeker niet de enige, zoals we bij AGE’s hebben gezien. De waarheid is dat een ogenschijnlijk eenvoudig fenomeen als honger in werkelijkheid de combinatie is van vele andere, min of meer complexe verschijnselen. En uiteindelijk is er ook nog onze keuze, de laatste schakel in een steeds zwakkere keten.