In 2024 zal de zon de magnetische polen omdraaien: wat moeten we verwachten?
De magnetische polen van de zon staan op het punt om te draaien en dat betekent dat onze moederster op het punt staat te keren. Hier zijn de gevolgen van dit astronomische fenomeen.
De magnetische polen van de zon keren elke elf jaar om
NASA Video/Youtube screenshot
Onze zon staat op het punt om te draaien. Dit fenomeen doet zich ongeveer elke elf jaar voor, waarna onze ster zijn magnetische polen omkeert en een ongelooflijke transformatie ondergaat. Net als onze planeet heeft de zon ook twee polen: één in het noorden en één in het zuiden. Tot nu toe niets vreemds, behalve dat op aarde de omkering van de polen om de honderdduizenden jaren plaatsvindt, terwijl voor de zon de tijden beslist beperkter en regelmatiger zijn. Dit betekent uiteraard dat we dit fenomeen al vaker hebben gezien, waarvan de laatste in 2013.
Het is dus weer zover: het zal binnenkort weer gebeuren, maar wat betekent deze inversie van de magnetische polen van de zon? Het klimaat op aarde zal minimale gevolgen ondervinden van deze verandering, dus we moeten geen angstaanjagende wendingen verwachten, althans niet op het exacte moment waarop dit zal gebeuren. De voorgaande periode zou daarentegen gevolgen kunnen hebben. Voordat de polen omkeren, is er feitelijk een “voorbereidingsfase” waarin de magnetische activiteit op het zonneoppervlak steeds sterker wordt. En dat is precies de fase waarin we ons momenteel bevinden.
Omkeringen van de magnetische polen van de zon: wat zal er op aarde gebeuren?
ScienceAtNASA/Youtube screenshot
Wat moeten we verwachten van deze voorbereidende fase van de omkering van de zonnepool? Paul Charbonneau, zonnefysicus aan de Universiteit van Montreal, legde uit: “We zien de zon feitelijk actiever dan hij waarschijnlijk de afgelopen twintig jaar is geweest. Wanneer de magnetische energie-inhoud van de zon veel groter is, hebben we de neiging om meer zonnevlammen te krijgen, meer coronale massa uitstoten en meer leuke dingen." Een zeer respectabel spektakel dus, dat echter enige zorgen oproept, voornamelijk gerelateerd aan coronale massa uitstoten, oftewel een zonnestorm.
Een bijzonder krachtige zonnestorm kan de aarde bereiken en de satellietcommunicatie in gevaar brengen, maar ook verdere gevolgen hebben, zowel op het internet als op de spoorwegnetwerken, en zelfs het energienetwerk aantasten. Wetenschappers zijn echter van mening dat deze risico's onwaarschijnlijk zijn en dat we dit moment van zonneactiviteit ongeschonden zullen overwinnen, wat feitelijk een ongelooflijk voordeel biedt: dat van het dieper observeren van de zon, waarbij we voordeel halen uit deze fase om te kunnen voorspellen wanneer een zonnestorm rampzalige gevolgen zou kunnen hebben voor onze planeet en voor ruimtesondes, die betrokken zullen zijn bij nieuwe missies naar de maan en Mars. Bovendien is het een kans om het binnenste deel van de zon te bestuderen, wat een venster zou kunnen openen op een beter begrip van de andere sterren in de kosmos en, wie weet, elementen zou kunnen verzamelen om de vraag naar de oorsprong van het leven zelf te beantwoorden.
De zon staat op het punt zijn magnetische polen om te draaien, hoe?
Freepik
De zon, in het centrum, smelt waterstofatomen samen, waardoor helium ontstaat, waardoor een ongelooflijke hoeveelheid energie vrijkomt. Het bestuderen van het binnenste van de zon is onmogelijk, zowel vanwege de afstand als vanwege de verblindende activiteit die zijn “hart” verbergt. Buiten de kern ligt echter de convectieve zone, waar de warmte die wordt geproduceerd door fusie in de kern het gas omzet in plasma: volgens wetenschappers beweegt dit plasma zich in de zon op dezelfde manier als water in onze oceanen, waar de warmere stroming naar het oppervlak beweegt en de koudere naar de zeebodem, of hoe atmosferische stromingen warmte verspreiden en zo het klimaat op aarde beïnvloeden. Het verschil zou zijn dat in de zon naast warmte ook elektromagnetisme wordt getransporteerd.
Veranderingen in het magnetische veld van de zon veroorzaken zonnevlekken, ontdekt door de Duitse astronoom Heinrich Schwabe in de eerste helft van de 19e eeuw. In de elfjarige cyclus gaat de zon van rustige fasen naar perioden waarin twintig of meer zonnevlekken kunnen worden waargenomen, veroorzaakt door de snelle rotatie van de evenaar, die voorafgaat aan de omkering van de polen en honderdduizenden kilometers verderop de coronale massa uitstoot veroorzaakt, die de aarde binnen drie dagen kan bereiken. Op dit punt buigt het magnetische veld van de aarde in de meeste gevallen de explosies af, maar in andere gevallen kan het zich openen en de energetische massa binnendringen, waardoor meer zichtbare poollichten ontstaan. Hoe dan ook is het voor wetenschappers nog niet mogelijk om een zonnestorm nauwkeurig te voorspellen, maar het is wel een fundamentele doelstelling met het oog op toekomstige missies naar Mars, dat niet zoals de aarde over een magnetisch schild beschikt.
