Neanderthalers waren meer ontwikkeld dan we denken: ze plakten stenen gereedschappen aan elkaar, door lijm te maken
De wetenschap heeft al veel ontdekt over Neanderthalers, maar nu is er meer bekend over de manier waarop ze werktuigen maakten. Dit is wat een interessante nieuwe studie over het onderwerp onthult.
Neanderthalers gebruikten tweecomponentenlijm
Science Advances
Neanderthalers zijn lange tijd beschouwd als “inferieur” aan Homo Sapiens, maar de wetenschap moest hierover in dit opzicht van gedachten veranderen. Er is een nieuw stukje toegevoegd aan dit nieuwe bewustzijn, dankzij het onderzoek naar gereedschappen die door deze hominiden zijn gemaakt en die met elkaar zijn verbonden door een tweecomponentenlijm. Dit suggereert dat ze cognitief meer ontwikkeld waren dan eerder werd aangenomen.
Radu Iovita, professor aan the Center for the Study of Human Origins in New York en een van de auteurs van het onderzoek, zei: "Deze verrassend goed bewaarde gereedschappen laten een technische oplossing zien die sterk lijkt op voorbeelden van gereedschappen gemaakt door de eerste moderne mensen in Afrika, maar het exacte recept weerspiegelt een Neanderthaler ‘rotatie’, namelijk de productie van handgrepen voor gereedschappen."
Bitumen en oker in tweecomponentenlijmen van Neanderthalers
Science Advances
Patrick Schmidt, van de afdeling Prehistorie en Kwartaire Ecologie van de Universiteit van Tübingen, en Ewa Dutkiewicz, van het Museum voor Prehistorie en Geschiedenis van de Nationale Musea in Berlijn, die het onderzoek coördineerde, analyseerden opnieuw de eerste Europese vondsten die zijn ontdekt in de Franse archeologische vindplaats Le Moustier en die dateren uit het begin van de 20e eeuw. De gevonden stenen werktuigen werden tussen 120.000 en 40.000 jaar geleden door Neanderthalers gebruikt en dateren uit het Midden-Paleolithicum Mousterien.
Ze werden sinds de jaren ’60 bewaard in het Museum voor Prehistorie en Protohistorie in Berlijn, in Duitsland, maar waren nog niet in detail geobserveerd. Op de nog intacte gereedschappen, waaronder messen en schrapers, ontdekte het team sporen van een verbinding waarin bitumen zat, geproduceerd uit ruwe olie en aangetroffen in asfalt, en oker, een natuurlijk pigment. Dit laatste was in hoeveelheden van meer dan 50% aanwezig, een percentage dat de onderzoekers verraste: "Luchtgedroogde bitumen kan onveranderd als lijm worden gebruikt, maar verliest zijn hechtende eigenschappen als er zulke grote hoeveelheden oker aan worden toegevoegd", legde Schmidt uit.
Homo sapiens en Neanderthalers hadden vergelijkbare denkpatronen
Science Advances
Door de vondsten in trekproeven te onderzoeken en onder meer de weerstand ervan te beoordelen, constateerden ze de onvermoede complexiteit ervan. "De situatie was anders toen we vloeibaar bitumen gebruikten, wat niet bijzonder geschikt is om te plakken. Als je 55% oker toevoegt, ontstaat er een kneedbare massa." Het mengsel is namelijk plakkerig genoeg om de verschillende delen van een stenen instrument bij elkaar te houden, zonder echter aan de handen te blijven plakken.
Bij het analyseren van de gereedschappen onder de microscoop merkte het team twee soorten slijtage op: "De ene is het typische polijsten van scherpe randen, dat meestal wordt veroorzaakt door de verwerking van andere materialen, de andere is een heldere glans verdeeld over het gehele gripgedeelte, maar niet elders, wat we hebben geïnterpreteerd als het resultaat van slijtage van de oker als gevolg van de beweging van het gereedschap van het handvat", zei Iovita. Het was bekend dat Homo Sapiens in Afrika lijm gebruikte die gemaakt was met verschillende stoffen die daarvoor geschikt waren, zoals oker en boomharsen, maar het was onbekend dat Neanderthalers in Europa hetzelfde deden.
Het feit dat oker en bitumen op afgelegen plaatsen moesten worden verzameld, is een bewijs dat Neanderthalers in staat waren te plannen, wat blijk geeft van onderschatte cognitieve vaardigheden. “Wat onze studie aantoont is dat de vroege Homo sapiens in Afrika en de Neanderthalers in Europa vergelijkbare denkpatronen hadden”, besluit Schmidt. 40.000 jaar later wordt de eer toegekend aan onze voorouders die ons blijven verbazen.
