Mensen met een “rommelig” huis hebben een persoonlijkheidskenmerk gemeen, suggereert een onderzoek

door Janine

26 Maart 2024

Slordig zijn is een vrij algemene eigenschap onder mensen. Natuurlijk ervaart niet iedereen rommel op dezelfde manier en sommigen hebben er zelfs een hekel aan, maar het is een zeer wijdverbreide eigenschap. Maar wat zijn de effecten van wanorde op onze hersenen? En waarom kunnen we het vaak niet helpen dat we een beetje rommelig zijn? Laten we daar samen achter komen!

De effecten van wanorde op onze hersenen

Unsplash

Het is niet ongewoon om mensen tegen te komen die niets kunnen doen als er zelfs maar een beetje rommel om hen heen is, en tegelijkertijd is het niet ongewoon om mensen tegen te komen die inspiratie vinden in wanorde. Dit zijn twee uitersten die echter heel goed de twee neigingen van de mens weergeven: de fascinatie voor chaos en de behoefte om in een ordelijke omgeving te leven. Volgens sommige onderzoeken zou er een verklaring kunnen zijn voor deze neiging tot orde.

Enkele recente onderzoeken hebben namelijk aangetoond hoe het verminderen van rommel ons concentratievermogen kan verbeteren. In de praktijk zorgt een opgeruimde omgeving ervoor dat je productiever kunt zijn en helderder kunt denken. Een te rommelige omgeving kan daarentegen negatieve effecten hebben op de hersenen in relatie tot stressniveaus, slaapkwaliteit en voeding.

Orde en wanorde, besluiteloosheid en uitstelgedrag

Het netjes houden van onze ruimtes is niet alleen een kwestie van esthetiek, maar een praktijk die een directe invloed heeft op ons welzijn. Recent onderzoek, gepubliceerd in het International Journal of Environmental Research and Public Health, heeft een verband gevonden tussen besluiteloze mensen en moeite met opruimen, maar ook tussen assertieve mensen en de neiging om alles netjes te willen hebben. Praktijken zoals decluttering, oftewel kiezen welke voorwerpen je wilt houden en welke je weg wilt gooien, vereisen dat je beslissingen neemt. En dit is niet voor iedereen weggelegd.

Een ander onderzoek vond daarentegen verbanden tussen rommel en uitstelgedrag. Mensen met een rommelig huis hebben namelijk ook de neiging om verplichtingen uit te stellen, wat wordt versterkt door de neiging om besluiteloos te zijn. Van de effecten van wanorde op onze hersenen gaan we vervolgens naar de effecten van onze persoonlijkheid op wanorde, die dan naar voren komt als een subjectieve eigenschap van een persoon.

Is het mogelijk om voorbij de wanorde te gaan?

LilyWhitesParty/Flickr - CC BY-NC 2.0

De vraag is niet gemakkelijk te beantwoorden. Ten eerste zijn, zoals we hebben gezien, de verbanden tussen persoonlijkheid en wanorde erg diep; ten tweede is de neiging tot wanorde maar al te subjectief. Volgens de Braziliaanse filosoof Mario Sergio Cortella moeten er vraagtekens worden gezet bij de obsessie met perfectie die kenmerkend is voor de moderne samenleving. Het leven, betoogt Cortella, bestaat uit problemen en verwarring, en proberen de onvolmaaktheden te verbergen is even zinloos als schadelijk. Er schuilt veel meer schoonheid in imperfectie, kortom, dan in illusoire, voorbijgaande perfectie.

Zoals vaak het geval is, is het geheim om een middenweg te vinden tussen de twee posities. Als verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond hoe wanorde ons welzijn kan beïnvloeden, is het goed om daar rekening mee te houden. Tegelijkertijd betekent het zoeken naar orde niet noodzakelijkerwijs dat we kortstondige perfectie willen. Het kan ook betekenen dat we een rommelige omgeving waarderen, maar niet vergeten om alles op orde te brengen. Van tijd tot tijd.