Uit een kleine zwerm bijen zijn duizenden kolonies ontstaan: zo is een ware invasie van soorten ontstaan
Bijen zijn verbazingwekkende insecten, maar blijkbaar blijven ze verbazen: een onderzoek heeft nog een ongelooflijk vermogen gevonden en dat betreft het aanpassingsvermogen. Laten we er meer over te weten komen.
Het aanpassingsvermogen van Aziatische bijen in Australië
Current Biology
Er is veel bezorgdheid over sommige bijensoorten die met uitsterven worden bedreigd, maar een nieuwe studie ontkracht deze vrees: we hebben het over de Aziatische honingbij, die vanuit één enkele kolonie een ware invasie heeft gecreëerd. In 2007 verscheen er een zwerm in Noord-Queensland, in Australië. Hoewel het niet in zijn natuurlijke habitat was, is die ene zwerm jaren later uitgegroeid tot meer dan tienduizend kolonies.
Dr. Rosalyn Gloag van de School of Life and Environmental Sciences van de Universiteit van Sydney merkte het ongelooflijke aanpassingsvermogen van Aziatische bijen op, ondanks hun lage genetische diversiteit - goed nieuws voor de soorten die als bedreigd worden beschouwd. Door evolutionaire grenzen te trotseren en te overwinnen, zijn deze insecten in staat geweest om een werkelijk grote populatie te creëren. Het onderzoek, dat werd uitgevoerd in samenwerking met wetenschappers van York University, Canada, IPB University en het Bandung Institute of Technology, Indonesië, en CSIRO, Australië, richtte zich op het vermogen van deze bijen om wat bekend staat als de “genetische bottleneck” te overwinnen.
Van een enkele zwerm bijen naar kolonies ondanks de lage genetische diversiteit
De Apische honingbij was dus in staat om uit te groeien van één enkele zwerm tot 10.000 kolonies in een gebied dat tienduizend vierkante kilometer beslaat. Dr. Gloag verklaarde: “onze studie laat zien dat sommige soorten zich snel kunnen aanpassen aan nieuwe omgevingen, ondanks dat ze beginnen met een zeer lage genetische diversiteit in vergelijking met hun oorspronkelijke verspreidingsgebied". Volgens de expert is een hoge genetische diversiteit essentieel voor een soort om zich op korte termijn te kunnen aanpassen aan veranderende omgevingsfactoren, zoals verplaatsing of ongunstige klimaatomstandigheden.
Toch slaagde de geobserveerde populatie hierin, "ondanks een groot verlies aan genetische diversiteit". Dit onderzoek, zo stellen de auteurs, is van groot belang omdat het bijdraagt aan het begrip van de algemene veerkracht van bijen. Hun aankomst in Queensland bood de auteurs de mogelijkheid om een natuurlijke invasie te observeren, waardoor een chronologie werd verkregen die begon met de vestiging tot de uitbreiding in het gebied.
Invasieve aanpasbare bijen: het goede en het slechte nieuws
Current Biology
De zwerm kwam naar alle waarschijnlijkheid uit Papoea-Nieuw-Guinea, Oceanië, waardoor de bioveiligheid van Australië gewaarschuwd werd voor het ongedierte dat de bijen mogelijk bij zich droegen. Gelukkig droeg de groep echter niet de varroa-mijt bij zich, die als de gevaarlijkste wordt beschouwd, hoewel deze nog steeds op onbekende wijze in Australië aankwam en grote problemen veroorzaakte voor de honingindustrie. Tijdens de eerste jaren van de invasie werden de bijen in de gaten gehouden door het Ministerie van Landbouw en Visserij van Queensland en dankzij de toegang tot het invasieve monster konden onderzoekers het genoom van 118 bijen over een periode van tien jaar sequencen en observeren hoe natuurlijke selectie in de loop van de tijd werkt in een populatie met een lage genetische diversiteit.
"We konden zien dat er selectie plaatsvond op de variatie in het genoom van het oorspronkelijke handjevol bijen. Dit waren geen variaties die later door mutaties ontstonden. Met andere woorden, sommige soorten met een zeer lage genetische diversiteit kunnen zich heel snel aanpassen”, concludeerde Gloag. Hoewel dit negatief lijkt voor gebieden die te maken krijgen met invasieve soorten, is het heel goed nieuws voor soorten die het risico lopen dat de populatie instort en weten hoe ze dit kunnen vermijden.
