Jarenlang probeerde Picasso het talent van zijn ex te verdoezelen: nu worden de schilderijen van de schilderes tentoongesteld in het Picasso Museum in Parijs
Het lijkt bijna een cliché dat een kunstenaar pas jaren na zijn of haar dood wordt gewaardeerd. Dit geldt voor de literatuur, Franz Kafka, en de muziek, Nick Drake, maar het is misschien in de kunst dat het zijn hoogtepunt bereikt. Een van de bekendste voorbeelden is Vincent Van Gogh, terwijl een van de meest onrechtvaardige Françoise Gilot is, jarenlang alleen bekend als de muze en voormalige metgezel van Pablo Picasso. En die nu eindelijk de erkenning begint te krijgen die haar haar hele leven ontzegd is, juist vanwege haar voormalige partner.
Françoise Gilot, tussen schilderkunst en Pablo Picasso
Fresh On The Net/Flickr - CC BY 2.0 DEED
Françoise Gilot werd in 1921 geboren in een burgerlijke familie van ingenieurs en handelaars en kwam dankzij haar moeder al vroeg in aanraking met de wereld van de kunst. Haar ouders hadden duidelijk een andere carrière voor hun dochter in gedachten, maar ze bleef een artistieke passie koesteren die het best tot uiting kwam in het gebruik van aquarellen. Het leven van Françoise Gilot veranderde plotseling enkele dagen nadat ze haar eerste schilderij in 1943 in Parijs tentoonstelde, toen ze in de Franse hoofdstad Pablo Picasso ontmoette, die toen al een internationaal erkend kunstenaar was. Hij was al 61 jaar oud, zij slechts 21.
Over de relatie van Françoise Gilot met Pablo Picasso wordt niet alleen geroddeld, maar beïnvloedt het leven van de kunstenares op verschillende manieren, niet allemaal positief. De relatie tussen de twee wordt gekenmerkt door de opdringerigheid van de Spaanse schilder en pogingen om de vrijheid van een jonge vrouw en een gewaardeerd kunstenares te onderdrukken. Na twee kinderen en veel spanningen verliet Gilot Picasso in 1953 en verhuisde naar de Verenigde Staten, in de hoop op meer emancipatie en de juiste waardering voor haar kunst.
Picasso's wraak op zijn ex-partner
Gandalf's Gallery/Flickr - CC BY-NC-SA 2.0 DEED
Sinds het einde van hun relatie heeft Picasso op alle mogelijke manieren geprobeerd om de artistieke carrière van zijn ex-partner te saboteren in wat wordt gekarakteriseerd als een ware vendetta. In de jaren na hun scheiding zal een 70-jarige Pablo Picasso galeries ervan overtuigen om de schilderijen van Françoise Gilot niet tentoon te stellen wat leidt tot een progressief isolement in bepaalde kunstkringen. In de Verenigde Staten zal de culturele omgeving in de praktijk Gilots werk en leven gaan waarderen, maar hetzelfde kan niet gezegd worden van Frankrijk, dat nog jarenlang toegewijd zal blijven aan de figuur van Picasso.
In 1964 publiceerde de Franse kunstenares “Mijn leven met Picasso”, geschreven met Carlton Lake. Dankzij dit boek zal het publiek meer te weten komen over enkele van de meest controversiële aspecten van de relatie tussen Françoise Gilot en Picasso, inclusief de crisis en de daaropvolgende breuk. Tegenover het verlangen van de Spaanse kunstenaar naar controle zal Gilot zich altijd verzetten om zichzelf te emanciperen en haar kunst te laten gelden. Ook en vooral in Frankrijk.
Een langverwacht herstel
Paolo Monti/Wikimedia Commons - CC BY-SA 4.0 DEED / KhanAcademyTurkce/Wikimedia Commons - CC BY 3.0 DEED
Françoise Gilot overlijdt in 2023, op 102-jarige leeftijd, en de laatste tijd heeft de hele wereld haar kunst kunnen leren kennen en waarderen. Zo werd in 2021 een portret van haar dochter voor ruim een miljoen euro verkocht. Er ontbreekt echter nog één stukje: Frankrijk.
Onlangs wilde het Picasso Museum in Parijs een van de meest hardnekkige fouten in de wereld van de hedendaagse kunst en daarbuiten rechtzetten. De directie van het museum heeft besloten een retrospectief te wijden aan Françoise Gilot, waarin zij niet alleen wordt erkend als de ex-partner en muze van Pablo Picasso, maar ook als een kunstenares op zich. Een verdiende erkenning, ook al is het te laat, in een wereld die wordt gedomineerd door mannelijke figuren wier perceptie maar al te vaak wordt verhuld door hun kunst. Maar soms is dat niet genoeg.
