Een onderzoek heeft een duidelijke verandering in songteksten aan het licht gebracht: ze worden steeds eenvoudiger en herhalen zich steeds meer

Janine image
door Janine

10 April 2024

Een onderzoek heeft een duidelijke verandering in songteksten aan het licht gebracht: ze worden steeds eenvoudiger en herhalen zich steeds meer

Wetenschappers hebben de afgelopen decennia songteksten onderzocht en een duidelijke verandering opgemerkt: dit is wat uit het interessante onderzoek naar voren kwam.

Songteksten van de afgelopen 40 jaar: de verandering

Songteksten van de afgelopen 40 jaar: de verandering

Freepik

Muziek begeleidt de mens elke dag en los van persoonlijke smaak en voorkeur kan elk ritme en elke stijl de snaren van de ziel laten trillen. Naast melodie zijn er ook woorden, en onderzoek heeft zich op die laatste gericht. Een Europees team onderzocht de woorden van meer dan twaalfduizend in het Engels gezongen en geproduceerde songteksten van 1980 tot 2020, uit genres variërend van pop tot rock, rap en country.

Uit de analyse bleek dat liedjes de afgelopen veertig jaar inderdaad niet alleen eenvoudiger en repetitiever zijn geworden, maar ook een groter gevoel van wrok lijken te hebben gekregen - vooral in rapmuziek - en een accentuering van zelfverwijzing, met een toename van woorden als “ik”, “mij” en “mijn”. Heb jij dit ook gemerkt? Waarschijnlijk wel: veel mensen hebben gewezen op deze diepgaande verandering in de muziek en dit onderzoek heeft geholpen om het te bevestigen.

Eenvoudigere, repetitieve, boze en zelfverwijzende teksten

“Muziek is alomtegenwoordig in ons dagelijks leven en songteksten spelen een belangrijke rol wanneer we naar muziek luisteren. De complexe relaties tussen lyrische inhoud, de temporele evolutie ervan in de afgelopen decennia en genrespecifieke variaties moeten echter nog volledig worden begrepen", zo staat te lezen in het onderzoek, dat zich richtte op de dynamiek van Engelse songteksten in Westerse populaire muziek "over vijf decennia en vijf genres, met behulp van een breed scala aan tekstbeschrijvingen, waaronder complexiteit, structuur, emotie en populariteit ven de teksten.”

Het onderzoek leidde tot de ontdekking dat songteksten in popmuziek eenvoudiger en makkelijker zijn geworden, zowel lexicaal als structureel. En dat niet alleen: de emotie die door de teksten wordt beschreven “is negatiever geworden”. Verder laat een vergelijking van het aantal weergaven van songteksten met het aantal luisteraars zien dat, als het gaat om de interesse van luisteraars in bijvoorbeeld songteksten, rockfans vooral de teksten van oudere nummers waarderen; countryfans zijn meer geïnteresseerd in de teksten van nieuwere nummers."

Liedteksten als literaire werken: een weerspiegeling van sociale verandering

Liedteksten als literaire werken: een weerspiegeling van sociale verandering

Pexels

Muziek, benadrukken de auteurs, vervult verschillende functies: het verlichten van verveling, het bevorderen van socialisatie, het voelen van emoties en het opvullen van ongemakkelijke stiltes. We houden in de eerste plaats van een liedje vanwege het vermogen om emoties op te wekken, vanwege de zangstem en evenzeer vanwege de teksten waaruit het is samengesteld, omdat ze de suggestieve kracht ervan kunnen beïnvloeden. Zo kan een “boos” of “verdrietig” lied negatieve emoties versterken. Bovendien activeren songteksten verschillende hersengebieden, in tegenstelling tot melodieën zonder woorden.

Volgens de wetenschappers zijn songteksten vergelijkbaar met een literair werk: "Meestal geschreven in verzen, gebruiken ze poëtische middelen zoals rijm, herhaling, metaforen en beeldspraak en kunnen daarom worden beschouwd als vergelijkbaar met poëzie." Niet verrassend, voegen ze eraan toe, dat Bob Dylan in 2016 de Nobelprijs voor de Literatuur won "voor het creëren van nieuwe poëtische uitdrukkingen binnen de grote traditie van het Amerikaanse lied."

Tegenwoordig zijn liedjes met eenvoudige, repetitieve refreinen het populairst omdat ze gemakkelijker te onthouden zijn. Bovendien lijken de eerste 10-15 seconden doorslaggevend te zijn om te bepalen of we een liedje leuk vinden of niet. Uiteindelijk kunnen songteksten, net als literatuur, een weerspiegeling zijn van sociale veranderingen door de tijd heen, inclusief problemen, zorgen, waarden en gevoelens. Van vinylplaten naar cassettes, via dvd's naar de huidige streaming, zijn niet alleen de media veranderd, maar ook de inhoud.