Vreemde formaties ontdekt op Antarctica onder een 350 meter hoge gletsjer: “het lijken wel kunstwerken”
Anna Wåhlin/University of Gothenburg
Ondanks tientallen jaren onderzoek blijft Antarctica een van de meest mysterieuze plekken op aarde en tegelijkertijd de sleutel tot een beter begrip van bepaalde fenomenen die onze planeet beïnvloeden. Een van de meest bestudeerde kwesties betreft het smelten van de Antarctische gletsjers en de mogelijke stijging van het zeeniveau. Onlangs nog is een wetenschappelijke expeditie erin geslaagd om het onderwatergedeelte van een 350 meter dikke ijsplaat te onderzoeken en daarbij onverwachte formaties te vinden die “op kunstwerken lijken”. Laten we eens kijken wat dat betekent!
Meer dan 1000 kilometer onder een ijsplaat
Filip Stedt/University of Gothenburg
Er zijn verschillende redenen om een ijsplaat op Antarctica van dichterbij te bekijken, en dan met name de Dotson-ijsplaat. Deze enorme drijvende ijsmassa, ongeveer 350 meter dik en met een diepe holte eronder, is al bekend bij onderzoekers, vooral vanwege de invloed die het kan hebben op de zeespiegelstijging. Toch is de meest recente verkenning eerder uniek dan zeldzaam: wetenschappers gebruikten een onbemande onderzeeër en reisden meer dan 1.000 kilometer in de holte. Met verbazingwekkende resultaten.
Dankzij de verkenning van de Dotson-ijsplaat bevestigden de onderzoekers hypotheses over het smelten van ijs, dat veel sneller gaat waar er meer onderwaterstromingen zijn. Wat het team van wetenschappers echter verbaasde, was een andere ontdekking met betrekking tot de basis van de gletsjer: in plaats van er glad uit te zien, zijn er verschillende formaties te zien die lijken op reliëfs, valleien en zandduinen. Maar waar hangt dat van af?
Het bestuderen van het smelten van gletsjers op Antarctica
Anna Wåhlin/Science Advances
In afwachting van meer informatie over de formaties op de bodem van de Dotsonijsplaat, kunnen onderzoekers alleen maar speculeren. Niemand had ooit een basis verwacht die zo rijk is aan details en bijzonderheden, zoals Karen Heywood, co-auteur van de studie gepubliceerd in Science Advances, ook erkent:
Het was een spannend project om aan te werken. Toen Anna [Wåhlin] de eerste afbeeldingen van de onderkant van de Dotson-ijsplaat stuurde, waren we enthousiast: niemand had het ooit eerder gezien. Maar we waren ook verbijsterd: er zaten scheuren en draaikolken in het ijs die we niet hadden verwacht. Het leek meer op een kunstwerk!
Op dit moment wordt gedacht dat deze formaties afhankelijk kunnen zijn van de onderliggende waterstromen, die op hun beurt worden beïnvloed door de rotatie van de aarde, maar het is nog te vroeg om daar uitspraken over te doen. Tegelijkertijd hebben onderzoekers enkele antwoorden gevonden over de Antarctische ijsplaten en hoe smeltende gletsjers hun veranderingen beïnvloeden.
Toekomstperspectieven
Filip Stedt/University of Gothenburg
Dankzij de kartering uitgevoerd door de onbemande onderzeeër Ran erkenden onderzoekers de behoefte aan nieuwe hypothesen over het smelten van gletsjers. Antarctische ijsplaten spelen een overheersende rol in deze verschijnselen, maar ze doen dit op basis van nog onbekende processen. Dankzij de verkenning van de Dotson-ijsplaat zijn er al veel gegevens verzameld, maar het zal noodzakelijk zijn om te wachten met het verzamelen van nieuwe: tijdens een missie raakte Ran verdwaald op de bodem van de holte. Volgens Anna Wåhlin, hoofdauteur van het onderzoek,
we hebben niet alles gekregen waar we op hoopten. Deze wetenschappelijke vooruitgang werd mogelijk gemaakt dankzij de unieke onderzeeër Ran. Dit onderzoek is noodzakelijk om de toekomst van de Antarctische ijskap te begrijpen, en we hopen Ran te vervangen en dit belangrijke werk voort te zetten.
Tot op de dag van vandaag blijft Antarctica een van de meest mysterieuze gebieden van onze planeet en toch een fundamentele plek voor wetenschappelijk onderzoek. Resultaten zoals die door wetenschappers dankzij Ran zijn verkregen, vertegenwoordigen een ongelooflijk eindpunt, maar laten tegelijkertijd zien wat het te volgen pad is. En die moet worden afgelegd op ijsplaten... of zelfs daaronder.
