Grotschildering zou geïnspireerd kunnen zijn op het fossiel van een bizar wezen dat 250 miljoen jaar geleden uitstierf

Janine image
door Janine

20 September 2024

Close-up van het dier met hoektanden geschilderd door de San in de eerste helft van de 19e eeuw

Plose One

Een Afrikaanse grotschildering kan volgens een nieuwe studie een uitgestorven wezen voorstellen dat miljoenen jaren voor ons leefde. Dit is wat het volgens de onderzoekers zou zijn.

Het uitgestorven dier geschilderd door de San

Het dier met slagtanden op het paneel van de Hoornslang, opnieuw getekend door Stow en Bleek

PLOSE ONE

Op een rotswand in het Karoo-bekken, in Zuid-Afrika, is een vreemd dier afgebeeld met naar beneden gerichte slagtanden, blauw gekleurd. Deze rotskunst is tussen 1821 en 1835 gemaakt door de inheemse San-bevolking.

Archeologen vroegen zich bij het bekijken van de tekening af of het het resultaat was van de fantasie en dus een mythologisch wezen voorstelde, maar een nieuwe studie beweert het antwoord te hebben gevonden: de tekening zou in werkelijkheid geïnspireerd kunnen zijn door een soort die daadwerkelijk bestond en 250 miljoen jaar geleden uitstierf, lang vóór de mens.

Als dit inderdaad het geval zou zijn, zou dit betekenen dat de stammen van zuidelijk Afrika over meer geavanceerde paleontologische kennis beschikten dan we ons konden voorstellen. Maar wat is het prehistorische dier dat de San inspireerde?

De inheemse San waren mogelijk geïnspireerd door de Dicynodontia

Model van de dicynodontia

Viliam Simko/Wikimedia commons - CC BY-SA 4.0

Julien Benoit van het Evolutionary Studies Institute, Universiteit van de Witwatersrand, die het onderzoek uitvoerde, is van mening dat het afgebeelde dier is geïnspireerd op het fossiel van de dicynodontia, een zeer robuust plantenetend dier dat in Zuid-Afrika leefde. De grotschildering, die “het paneel met de hoornslang” wordt genoemd, lijkt op geen enkele andere hedendaagse diersoort.

Hoewel hij misschien op een walrus lijkt, leeft deze laatste dichtbij de Noordpool en zeker niet in zuidelijk Afrika. Zelfs als het een figuur is die voortkomt uit de verbeelding van het San-volk, komen mythologische wezens gewoonlijk voort uit de werkelijkheid en halen ze inspiratie uit feitelijk bestaande dieren. Om deze reden geloven onderzoekers dat er concreet bewijs is dat het San-volk erin geslaagd is om fossielen van de dicynodontia te identificeren en deze tijdens lange reizen van de ene plek naar de andere te verplaatsen. Bovendien zijn experts van mening dat verschillende uitgestorven diersoorten opdoken in de cultuur van deze stam.

Dicynodontia uit Zuid-Afrika, een regendier?

In 1905 werd in een verslag dat in de studie wordt genoemd, verwezen naar de woorden van de San bosjesmannen die beschreven hoe hun voorouders omgingen met “enorme monsterachtige beesten, groter dan de olifant of het nijlpaard”. De dicynodontia dateren echter van ver voor het verschijnen van de mens, dus deze mensen waren zich bewust van het bestaan van uitgestorven wezens in de oudheid. Hoewel dit slechts een veronderstelling is, stelt Benoit dat “het dier met de slagtanden op het paneel met de gehoornde slang waarschijnlijk werd afgebeeld als een regendier, wat betekent dat het waarschijnlijk betrokken was bij ceremonies waarbij dit atmosferische fenomeen een rol speelde”.

De San komen namelijk tijdens rituelen om regen aan te trekken in een geestestoestand die hen in staat stelt om een andere dimensie te bereiken om regendieren te pakken en naar onze wereld te brengen. “Door een soort als de dicynodontia te kiezen, waarvan ze wisten dat hij uitgestorven was, hoopten ze waarschijnlijk dat dit regendier meer kracht zou hebben om als brug tussen de twee werelden te fungeren.”

Al met al is de inheemse kennis van het verleden veel nauwkeuriger dan werd vermoed, als je bedenkt dat de wetenschappelijke erkenning van de dicynodontia dateert van 1840, een paar jaar nadat de rotskunst werd gemaakt.