Waarom houden we van muziek? Een kwestie van emoties, maar niet alleen

door Janine

29 September 2024

Freepik

Verschillende wetenschappelijke studies hebben geprobeerd te begrijpen waarom we zoveel van muziek houden en wat de functie ervan is. Het antwoord is zeker niet voor de hand liggend.

Muziek speelt in op de behoefte om patronen te identificeren

In een onderzoek uit 2018, gepubliceerd in Nature Neuroscience, ontdekte neurowetenschapper Robert Zatorre dat er een piek in dopamine is tijdens de mooiste momenten van een bijzonder populair nummer. Wat is de reden voor dit plezier dat niets te maken heeft met basisbehoeften?

Volgens Zatorre kan het antwoord liggen in ons vermogen om patronen te herkennen, om te zoeken naar voorbeelden en herhalingen. In de loop van onze evolutie hebben onze hersenen geleerd om omgevingspatronen op te pikken en onmiddellijk te reageren op prikkels.

Vanuit dit oogpunt genieten we van muziek als een reeks harmonieën, melodieën en ritmes die voldoen aan onze perceptie van patronen. Maar nog belangrijker, ons vermogen om ze te voorspellen.

De verborgen taal van muziek

Freepik

Muziek veroorzaakt het vrijkomen van dopamine, hoewel dit niet direct verband houdt met onze overleving. Tegelijkertijd verklaart de hypothese die we zojuist hebben gezien echter niet alle emoties die een lied bij ons kan oproepen.

Volgens een onderzoek uit 2014 veroorzaakt het luisteren naar muziek in feite een fenomeen dat meesleping of synchronisatie wordt genoemd: in de praktijk synchroniseert het ritme van een liedje met onze hartslag en onze ademhaling.

Vergelijkbaar met meeslepen is dus ook het idee volgens welke muziek zich gedraagt ​​als een echte emotionele taal. Een onderzoek uit 2008 en een recenter onderzoek gaan erover, waaruit blijkt dat muziek dertien belangrijke emoties kan oproepen. Onze hersenen, die effectief zijn in het begrijpen van de nuances van de taal van anderen, behandelen een passage alsof het een toespraak is die op die taal is gebaseerd.

Waarom houden we zo van muziek? Er bestaat geen absolute waarheid

De waarheid is dat we het niet zeker weten. Vanuit het oogpunt van onze evolutie heeft muziek als kunst van het combineren van klanken en ritmes geen duidelijke functie.

We hebben gezien dat we ervan houden omdat het ons in staat stelt patronen te herkennen en te voorspellen, zoals onze hersenen gewend zijn te doen, en we weten dat het ons ook aantrekt door de emotionele taal.

Toch is er geen absolute waarheid die alle emoties die muziek bij ons oproept kan verklaren. Het is een sociale en culturele expressie die zich indirect en willekeurig heeft ontwikkeld, maar niet alleen.

Muziek kan onze gemoedstoestand en stemming beïnvloeden, ten goede of ten kwade, maar ook ons geheugen en de emoties die we met een bepaald moment associëren.

Muziek was misschien niet essentieel om te overleven, maar dat is het nu wel, op haar eigen manier. En misschien is het juist daarom zo moeilijk om de redenen ervoor te begrijpen: we weten immers waarom we van muziek houden, en tegelijkertijd hebben we geen idee.